Doğu Karadeniz'de Eylül-Kasım aylarında barajlardan denize bırakılan ve yaklaşık 4 kilograma ulaşan somonların hasadına başlandı.
1 Temmuz'a kadar sürecek olan hasat döneminde denizden çıkartılan somonlar büyük bir titizlikle fabrikalarda işlenerek dünyanın farklı ülkelerine gönderilmek üzere paketleniyor. Ülkemizde kişi başına tüketilen balık miktarı 7.2 kilogram olurken, Japonya'da ise bu rakam 65 kilogramı bulduğu belirtiliyor. Ülkemizden 2024 yılında somon ihracatından yaklaşık 500 milyon dolar döviz sağlanırken, bu yılın dört aylık döneminde ise bu rakam 117 milyon dolara ulaştığı belirtildi.
İhracatın göz bebeği
Türk somonunun ihracat bakımından ülkemizin göz bebeği olduğunu belirten Politek Su Ürünleri Genel Müdür Yardımcısı Talha Altun, "Bölgemizde fındıktan sonra en büyük ihracat kalemlerinden bir tanesi somon" dedi. Eylül-Ekim-Kasım gibi barajlardan denize indirmiş oldukları balıkları yaklaşık 7 ay boyunca denizdeki kafeslerde büyüttüklerini belirten Altun "Hasadımız başladı. Nisan-Mayıs-Haziran dönemlerinde 1 Temmuz itibariyle hasat dönemimiz bitiyor. Daha sonra işlemiş olduğumuz ürünleri yurt dışına ihracat çalışmalarımız devam ediyor. Denize indirmiş olduğumuz 500 gramlık balıklar denizde ortalama 3-4 kilograma geldiği zaman hasat tamamlanmış oluyor" dedi.
Geçen yıl somon ihracatından 500 milyon dolarlık döviz girdisi sağlandığını bu yılın 4 aylık döneminde ise bu rakam 117 milyon dolar olduğunu kaydeden Altun, "2024 yılında somon ihracatını 500 milyon dolarla kapattık Nisan ayı itibariyle 117 milyon dolardan gidiyoruz. İnşallah bu sene geçtiğimiz seneyi geçeceğimizi düşünüyoruz. Türk somonu ağırlıklı olarak Rusya, Japonya, Kanada ve Avrupa ülkelerinden Fransa son dönemde artan taleplere karşılık veriyor diyebiliriz" diye konuştu.
Norveç somonuna göre hem tat, hem renk olarak farklı
Türk somunun Norveç somonuna göre daha lezzetli olduğunu bunun da denizdeki tuzluluk oranının az olmasından kaynaklandığını kaydeden Altun, "Türk somonunun Norveç somonuna göre farklılıklarına bakacak olursak aslınca Norveç somonuna göre daha kaliteli daha lezzetli bir balık. Hem renk olarak hem tat olarak Omega-3 ve Omega 6 olarak Norveç somonuna göre daha iyi bir balık. Dolayısıyla son dönemlerde özellikle Japonların tercih ettiği bir balık diyebiliriz. Bu balık özellikle Karadeniz Bölgesi, Doğu Karadeniz Bölgesinde ağırlıklı olarak oluyor. Çünkü tuzluluk oranı diğer denizlere göre daha düşük. Akarsuların da çok büyük etkeni var. Bölgemizdeki akarsu zenginliği de buna bir etken" ifadelerini kullandı.
Ülkemizde balık tüketim miktarının kişi başına 7.2 kilogram olduğunu Japonya'da ise bu rakamın 65 kilograma kadar çıktığını hatırlatan Altun, "Trabzon, Rize, Artvin bölgesinde yoğun olmakla beraber Ordu, Samsun, Sinop'a kadar uzayan bir üretim alanı var. Somon ihracatının tamamı hemen hemen Karadeniz bölgesinden oluyor. Çünkü tuzluluk oranı nedeniyle diğer bölgelerde somon üretimi olmuyor. İç piyasadaki tüketimimiz şu anda kişi başı 7.2 kilogram. Amacımız iç piyasadaki tüketimimizi artırabilmek. Çünkü Avrupa'da ortalama 28 kilogram. Japonya'da 65 kilogramı bulabiliyor. Şu an dünyada en az balık tüketen ülkelerden biriyiz. Amacımız 2030 yılına kadar tüketimi 21 kilolara çıkartmak" şeklinde konuştu.
"Norveç yıllık 2 milyon ton üretim yaparken Türkiye olarak yüz bin tonlardayız"
Norveç'in yıllık somon üretim miktarının 2 milyon ton civarında olduğunu ülkemizde ise bu ise bu rakam yüz bin tonlarda olduğunu belirten Altun, "Türk somonu ihracatı serüveni 2016 yılında başladı. Norveç bu işe 1940 yıllarında girmiş. Şili 1980'lerde girmiş dünyanın en büyük üreticileri. Türkiye olarak onların yanında çok çok düşük bir konumdayız. İnşallah farkındalığımız arttıkça dünyadaki kalitemizi de artırdıkça pazarda ciddi bir ivmemiz oluşacaktır. Norveç yıllık yaklaşık 2 milyon tona yakın üretim yapıyor. Şili bir milyon tona yakın üretim yapıyor. Türkiye şu anda üretim miktarı yaklaşık yüz bin tonlarda. Oldukça düşük seviyelerde kat edecek çok daha yolumuz var diyebiliriz" dedi.