Malatya Haberleri - Son Dakika Malatya Haber Güncel Gelişmeler

Kendiliğinden yetişiyor, kilosu 10 bin TL'ye satılıyor

Malatya'nın Darende ve Akçadağ ilçelerinin kırsal kesimlerinde doğal olarak yetişen kenger bitkisi, yaz aylarında kuruduktan sonra kökünden özel bir yöntemle sakız elde edilerek satışa sunuluyor. Hem zahmetli üretim süreci hem de sağlığa faydalı olması nedeniyle oldukça yüksek bir piyasa değerine sahip olan kenger sakızı, bölge halkı için önemli bir geçim kaynağı haline geldi. Akçadağ ilçesine bağlı Kozluca Mahallesi'nde yaşayan çiftçi Mehmet Demirkaya, her yaz Büyük Mahalle mevkiindeki dağlık alana çıkarak, saatlerce süren yoğun bir çalışmanın ardından kenger sakızı topluyor. Çapa yardımıyla bitkinin kökünü açığa çıkaran Demirkaya, kökü bıçakla çapraz keserek sakızın oluşmasını sağlayan sıvının dışarı çıkmasına yardımcı oluyor. Toprakta bir gün bekleyerek sertleşen sıvı daha sonra toplanıyor. Evde temizleme işlemine tabi tutulan sakızlar, soğuk su altında taşla dövülüp, sıcak suda bekletilerek toprak ve yabancı maddelerden arındırılıyor. Tamamen doğal yöntemlerle hazırlanan kenger sakızı, tane olarak 30 TL'den, kilogram bazında ise 10 bin TL'ye kadar alıcı buluyor. Mehmet Demirkaya, kenger bitkisinden sadece sakız değil, aynı zamanda kahve de üretildiğini belirterek, kenger kahvesinin kilogram fiyatının ise bin ila bin 500 TL arasında değiştiğini söyledi. Kenger sakızının özellikle sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunduğunu kaydeden Demirkaya, vatandaşlara sakızı denemelerini tavsiye etti.

6 yıl önce deneme amaçlı diktiği hünnaptan yüksek verim elde etti

Fidan üreticisi ve çiftçi Mustafa Turhan, Yeşilyurt’ta zorlu iklim şartlarına rağmen 6 yıl önce deneme amaçlı diktiği hünnap ağaçlarından yüksek verim elde etti. Yaklaşık 5-6 yıl önce başladığı hünnap denemelerinin başarıyla sonuçlandığını belirten fidan üreticisi ve çiftçi Mustafa Turhan, Yeşilyurt ilçesi Gündüzbey Mahallesi’nde kendi bahçesine diktiği hünnap ağacının 20-25 kilo arasında ürün verdiğini söyledi. Hünnap hasadının Eylül ayının ikinci haftasında yapılacağını ifade eden Turhan, "Meyve olgunlaştıkça kalitesi daha da artıyor. Malatya’da hünnap, kayısıya alternatif olarak ekonomik değer sağlayacak" dedi. Akdeniz bölgesine özgü bir meyve olan hünnapın, Malatya iklimine uyum sağladığını belirten Turhan, toptan kilogram fiyatının 150-200 TL arasında değiştiğini, marketlerde ise 300-400 TL’ye kadar satışa sunulduğunu kaydetti. Turhan, ayrıca, kayısıda dekara 10 adet fidan dikilirken, hünnapta bu sayının 85’e kadar çıkabildiğini ve böylece daha yoğun bir üretim yapılabileceğini söyledi. Soğuğa dayanıklı, hastalıklardan uzak ve ekonomik getirisi yüksek bir ürün olarak hünnapın Malatya’da alternatif bir ürüne dönüşebileceğini kaydeden Turhan, vatandaşlara boş arazilerine deneme amaçlı birkaç hünnap fidanı dikmelerini ve gelişimini gözlemlemelerini tavsiye etti. Yaklaşık 30 yıldır fidancılık yaparak bahçesinde bir çok farklı ürün yetiştiren Turhan, "Malatya’da hünnap çok güzel yetişiyor, meyvesi kaliteli ve sağlıklı. Vatandaşlarımızın mutlaka bu ürünü denemesini şiddetle tavsiye ediyorum" diye konuştu.

Malatya'dan bir yılda 74 bin ton kuru kayısı ihracatı yapıldı

Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, düzenlediği basın toplantısında hem Temmuz ayı hem de 2024-2025 sezonuna ait kuru kayısı ihracat verilerini kamuoyuyla paylaştı. Sezon genelinde ihracat gelirlerinin güçlü seyrettiğini belirten Özcan, son 150 yılın en sert zirai don olaylarından birinin yaşandığını ifade ederek, buna rağmen sürecin başarıyla yönetildiğini vurguladı. Özcan, "Malatya'da dünyanın dört bir yanına gerçekleştirdiğimiz kuru kayısı ihracatı verilerini kamuoyuyla paylaşıyoruz. Bu ay hem Temmuz ayı ihracatını hem de sezon diye adlandırdığımız 1 Ağustos 2024 ile 31 Temmuz 2025 tarihleri arasında gerçekleşen bir yıllık ihracat rakamlarımızı açıkladık. Temmuz ayında 2 bin 820 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirerek, 21 milyon 343 bin dolar gelir elde ettik. Geçen yılın Temmuz ayına göre miktarda bir düşüş olsa da, yaşadığımız zirai donun etkisi düşünüldüğünde bu rakamlar normal" dedi. Sezon boyunca 74 bin 774 ton kuru kayısı ihracatının gerçekleştiğini kaydeden Özcan, "Toplamda 377 milyon 371 bin dolar ihracat geliri sağladık. Eğer Nisan ayında yaşadığımız zirai don olmasaydı, 100 bin tonluk hedefimize ulaşacaktık. Ancak bu doğa olayı hedefimizde sapmaya neden oldu. 2024 sezonunda ise ihracat miktarımız 66 bin 718 ton, gelirimiz ise 398 milyon dolardı. Buna göre 2025 sezonunda ihracat miktarımızı yaklaşık 8 bin ton artırmış olduk" ifadelerini kullandı. Malatya'nın kuru meyve ihracatındaki önemine dikkat çeken Özcan, "Malatya ve kayısı, Türkiye'nin kuru meyve ihracatındaki 2 milyar dolarlık rakamın yüzde 25'ini karşılamaya devam ediyor. Türkiye'nin en önemli kuru meyve ihracatçısı ili olarak Malatya ekonomisine katkımızı sürdürüyoruz" şeklinde konuştu. İhracat yapılan ülkeler hakkında da bilgi veren Özcan, "ABD hâlâ en büyük alıcılarımızın başında geliyor. Almanya ve Fransa gibi Avrupa ülkeleri de Malatya kayısısına büyük ilgi gösteriyor. Avrupa Birliği coğrafi işaret belgesi sayesinde, kalite konusunda taviz vermeden bu pazarlardaki yerimizi koruyoruz. Yaklaşık 100 ülkeye ihracat yapıyoruz" dedi. Zirai donun etkilerine rağmen karamsar bir tablo çizilmemesi gerektiğini ifade eden Özcan, "2025 mahsulünü iklim değişikliğine kurban vermiş olabiliriz ama bu hep böyle olacak anlamına gelmez. 2026 mahsulüyle birlikte pazar kayıplarını telafi edecek güce sahibiz. Malatya kayısısı kalitesiyle dünyada kendini ispat etmiş bir ürün. Bu tecrübeyle daha sıkı tedbirler alarak yolumuza devam edeceğiz" ifadelerine yer verdi.

Malatya'da karpuz ve kavunda verimli hasat

Türkiye’nin en önemli kayısı üretim merkezlerinden biri olan Malatya’da, bu yıl etkili olan don felaketi nedeniyle birçok üretici büyük zarar gördü. Özellikle kayısı üretiminde ciddi rekolte kayıpları yaşanırken, baraj kenarları ve bazı lokal bölgelerde yetişen ürünler dışında çoğu bahçede istenilen verim alınamadı. Kentteki kayısı üretiminin önemli merkezlerinden Akçadağ ilçesindeki çiftçilerin yüzünü ise kavun ve karpuz güldürdü. İlçeye bağlı Karakıpnar ve Ilıcak mahallelerindeki üreticiler, kavun ve karpuz tarlalarında yoğun bir hasat dönemine başladı. Yaklaşık 600 dönümlük alanda üretim yapan çiftçiler, bu yılın ürün kalitesinden memnun olduklarını belirtti. Üretici Burak Ata, profesyonel üretim gerçekleştirdiklerini ifade ederek, "Bereketli ve verimli bir sezon geçiriyoruz. Ürün kalitesi oldukça yüksek. Karpuzun kilogramını toptan 3 TL’den, kavunu ise 12 TL’den satışa sunuyoruz. Ürünlerimize talep yoğun" diye konuştu.

Zirai Don Malatya’yı Vurdu, Doğanyol’daki Çiftçiye Kazanç Sağladı

Malatya'da Nisan ayında etkili olan zirai don, birçok bölgede meyve ağaçlarına zarar vererek ciddi ürün kayıplarına yol açtı. Doğanyol ilçesinde ise baraj kenarında yetişen kayısı ve çilek gibi meyveler dondan etkilenmeyerek çiftçinin yüzünü güldürdü. Türkiye'nin kayısı üretiminde en önemli merkez durumunda olan Malatya'da yaşanan don felaketi, birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Kent genelinde kayısı başta olmak üzere birçok meyvede rekolte kaybı yaşanırken, baraja yakın bölgelerdeki ürünler büyük ölçüde zarar görmedi. Doğanyol ilçesinde üretim yapan çiftçi Vahdettin Kayan, bölgenin zirai dondan etkilenmediğini belirtti. Nisan ayının son haftasında çilek hasadına başladıklarını aktaran Kayan, Aralık ayının ilk haftalarına kadar ürün toplayabildiklerini belirtti. Altı dönümlük bir arazide çilek üretimi yaptıklarını ifade eden Kayan, özellikle devlet kurumlarında çalışanlardan yoğun talep aldıklarını ve bugün alınan bir siparişi ancak bir ay sonra karşılayabildiklerini kaydetti. Üretici Kayan, çileğin kilogramını 100 TL'den satışa sunduklarını belirterek, taleplere ise yetişemediklerini söyledi.

Kayısı için acil destek çağrısı

Karademir, "Çiftçimiz çaresiz durumda. Bahçesine sahip çıkmaya çalışıyor ama elinde avucunda bir şey kalmadı. Devlet desteği acilen gelmeli" dedi. Ziyarete, Kemer Köprü Mahalle Muhtarı Mustafa Tomo’nun yanı sıra Hasırcılar Mahalle Muhtarı Basri Türkeş ve Alişar Mahalle Muhtarı Ramazan Dağdeviren de katıldı. Heyet, bölgede kayısı bahçelerinde incelemelerde bulunarak üreticilerin sorunlarını dinledi. "Üretici doğal afetler ve ekonomik yük altında eziliyor" Karademir, don felaketinin Malatya’daki kayısı üreticilerine büyük zarar verdiğini belirterek, "Çiftçimiz sürüm, sulama ve ilaçlama gibi işlemleri yapmakta zorlanıyor. 6 Şubat depreminden sonra bu kez de don vurdu. Girdi maliyetleri çok yüksek. Gübre, ilaç, enerji, su fiyatları sürekli artıyor. Bu şartlarda üreticinin ayakta kalması neredeyse imkânsız" dedi. MAGİNDER olarak üreticilerin sorunlarının takipçisi olacaklarını vurgulayan Karademir, "Muhtarlarımızla birlikte sahada olmaya, çiftçimizin yanında durmaya devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımızdan Kasım ayına kadar üreticilere yönelik müjdeli bir haber bekliyoruz" ifadelerini kullandı. Muhtarlardan ortak çağrı Kemer Köprü Mahalle Muhtarı Mustafa Tomo, "Don nedeniyle ürün alamadık. Giderler aynı ama gelir yok. Çiftçimizin ayakta duracak gücü kalmadı" şeklinde konuştu. Alişar Mahalle Muhtarı Ramazan Dağdeviren ise, "Gübre, ilaç ve su fiyatları çok yükseldi. Suya yüzde 50 zam geleceği söyleniyor. Sulama pompalarına güneş paneli kurulmasını istiyoruz. Enerji maliyetleri üreticiyi zorluyor" ifadelerini kullandı. Hasırcılar Mahalle Muhtarı Basri Türkeş de, "Battalgazi’ye bağlı tüm mahallelerde kayısıyı don vurdu. Çiftçiler gelir kaybı yaşıyor. En azından bu yılı kurtaracak bir destek paketi açıklanmalı" diye konuştu.

Kuru kayısı dış ticaretinde düşüş sürüyor

Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, kuru kayısı sektörünün 2025 yılı Haziran ayı ile yılın ilk yarısına dair dış ticaret verilerini içeren raporu yayımladı. Rapora göre, 2025 yılı Haziran ayında Türkiye genelinden 2 bin 581 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirildi. Bu miktar, 2024 yılının aynı ayına göre yüzde 16’lık bir düşüşe işaret etti. Ancak birim ihraç fiyatının 6,92 dolar seviyesinde gerçekleşmesi sayesinde ihracat geliri geçen yılki yaklaşık 18 milyon dolar seviyesini korudu. 2025 yılı ilk yarısında ise (Ocak-Haziran) kuru kayısı ihracatı 30 bin 521 ton olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre bin tonluk bir azalma yaşanırken, birim ihracat fiyatı da 5,07 dolara gerileyerek önceki yılki 5,64 dolarlık seviyenin altında kaldı. Bu düşüşler sonucunda, 2024 yılı ilk yarısında elde edilen 187 milyon dolarlık ihracat geliri, 2025 yılının aynı döneminde 153 milyon dolara geriledi. Raporda, 11-12 Nisan 2025 tarihlerinde yaşanan zirai don olayının ürün miktarını düşürürken, birim fiyatın 7 dolar seviyesine çıkmasına neden olduğu belirtildi. Malatya ekonomisinin lokomotif sektörü olarak değerlendirilen kuru kayısıda, bu yıl yaşanan üretim ve fiyat dengesizliği, ihracat performansına olumsuz yansıdı.

Malatya'da zirai don bölgelerinde baraj çevresi umut oldu

Kayısı üretiminde Türkiye'nin en önemli merkezi durumunda olan Malatya'da, bu yıl yaşanan don felaketi birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Kent genelinde ciddi rekolte kaybı yaşanırken, baraj kenarındaki bölgelerde yetişen meyveler ise büyük ölçekte zarar görmedi. Doğanyol ilçesinde üretim yapan çiftçi Şaban Genç, bu yıl özellikle dut ve kayısıda yüksek verim elde ettiklerini söyledi. Dutlardan elde ettikleri pekmezin bir kısmını kendi ihtiyaçları için ayırdıklarını belirten Genç, kalan kısmını ise satışa sunduklarını kaydetti. Pekmezin kilogramını 300 TL'den satışa sunduklarını ifade eden Genç, baraj çevresindeki tarım alanlarının bu yıl üreticiler için adeta umut kaynağı haline geldiğini söyledi.

Malatya'da zirai dondan etkilenmeyen bölgelerde kayısı hasadı başladı

Dünyadaki kuru kayısı üretiminin büyük bir bölümünün karşılandığı Malatya'da Nisan ayında etkili olan zirai don nedeniyle birçok bölgede ürün kaybı yaşanırken, dondan etkilenmeyen bazı alanlarda kayısı hasadı başladı. Türkiye genelinde 34 ilde etkili olan don, kayısı, üzüm, elma ve ceviz gibi önemli tarım ürünlerinde ciddi zararlara yol açtı. Yaklaşık 10 milyon kayısı ağacının bulunduğu Malatya'da ise başta kayısı olmak üzere bir çok meye çeşidinde yer yer yüzde 100'e varan zarar oluştu. Barajlara yakın bazı bölgelerde dondan etkileyen sınırlı sayıda meyve bahçelerinin de bulunduğu kentte Doğanyol ilçesine bağlı İshak Mahallesi'nde ise kayısı hasadı başladı. Bölgede uzun yıllardır çiftçilik yapan Vahdettin Kayan, hasada birkaç hafta önce başladıklarını belirterek, "Bereketli bir sezon geçiriyoruz, rekoltemiz oldukça iyi" dedi. Bir diğer üretici Şaban Genç ise baraj kenarındaki bahçelerin zirai don etkilenmediğini ifade ederek, "Hasada yaklaşık bir hafta önce başladık, bir hafta daha devam etmesini bekliyoruz. Gelecek yıl için de umutluyuz" diye konuştu.