Malatya Haberleri - Son Dakika Malatya Haber Güncel Gelişmeler

Zirai donun vurduğu tescilli "köhnü" üzümünde umutlar yapraklarda

Nisan ayının ortalarında yaklaşık 36 ilde etkili olan zirai don Türkiye'nin önemli üzüm üretim merkezlerinde biri olan Arapgir ilçesinde coğrafi işaretli üzüm bağlarını da vurdu. İlçenin önemli tarım ürünlerinden olan kendine has tadı ve aromasıyla damaklarda farklı bir tat bırakan coğrafi işaret tescilli "Köhnü" üzümün de yüzde yüzlere varan zarar olduğunu belirten üreticiler bağların yeniden yeşermesinin gelecek yıllar için umut olduğunu söyledi. Bu yıl meyve yerine yaprakları değerlendirerek en azında masraflarını karşılamayı planladıklarını kaydeden üretici İbrahim Fırat, zirai dondan tüm bağların etkilendiğini ifade ederek, kilogramını 250 TL'den satışa sunmayı planladıkları yaprak satışı ile masraflarını karşılamayı hedeflediklerini söyledi. Bir başka üretici Mustafa Ulusoy ise bu yıl için meyve beklentileri olmadığını yaprak satışlarına umutlarını bağladıklarını ifade etti.

Malatya'da alabalık üretimi katlanarak arttı

Kentte hem baraj hem de kara tesislerinde yapılan üretimle 2024 yılında 6 bin 280 ton balık ve 31 milyon 500 bin adet yavru balık yetiştirildi. Malatya'da su ürünleri üretimi, özellikle porsiyonluk alabalık üzerine yoğunlaşıyor. Su ürünleri yetiştiricilik belgesine sahip üreticiler, Sultansuyu, Karakaya, Sürgü ve 2024 yılında üretime dahil edilen Kapıkaya Turgut Özal baraj gölleri başta olmak üzere birçok kaynak suyu ve akarsuda faaliyet yürütüyor. Ayrıca Günpınar, Gökpınar, Takaz, Beypınarı ve Karapınar gibi kaynak suları da üretimde değerlendiriliyor. 2008 yılından itibaren barajlarda kafes balıkçılığına geçilen Malatya'da, karasal üretim özellikle Doğanşehir ilçesine bağlı Sürgü Mahallesi ile Darende'nin Ayvalı Mahallesi'nde yoğunlaşıyor. Kent genelinde 60 alabalık üretim tesisinin 33'ü baraj göllerinde, 27'si ise kara tesislerinde yer alıyor. Karakaya Barajı ise hem su kalitesi hem de potansiyeli açısından öne çıkarken, mevcut üretim kapasitesinin 10 katı kadar ek üretim yapılabilecek alan olduğu ifade ediliyor. Doğanşehir ilçesi Sürgü Mahallesi'nde alabalık tesisi bulunan Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Malatya Şube Başkanı Rıdvan Budak, bölgenin hem üretim hem de gastronomi turizmi açısından dikkat çektiğini ifade ederek, "Malatya Doğanşehir, su ürünleri anlamında çok kıymetli bir coğrafya. Özellikle Sürgü Mahallesi, doğal kaynakları ve havasıyla balık yetiştiriciliğine çok uygun. Burada kara tesisleri anlamında ciddi yatırımlar var. Balık, sağlık açısından da çok değerli. Omega 3 açısından zengin, kalp dostu bir besin. Doktorların haftada en az bir kez tüketilmesini tavsiye ettiği bir ürün. Biz de bu üretimi hem sürdürülebilir hem de kaliteli hale getirmek için çalışıyoruz" dedi. Bölgenin aynı zamanda gastronomi turizmine katkı sunduğunu da dile getiren Budak, "Gaziantep, Adıyaman, Kahramanmaraş gibi çevre illerden ziyaretçiler geliyor. Bölgemizin alabalığı hem lezzeti hem de doğallığıyla farklılaşıyor. Biz burada balığın da beyaz et kadar kıymetli olduğunu gösteriyoruz. 6 Şubat depremlerinde Doğanşehir en çok hasar alan yerlerden biri oldu. Ancak biz üretimi bir gün bile durdurmadık. Devletimizin de desteğiyle kapasitemizi artırarak üretime devam ettik. Şu anda bölgemiz, Malatya'nın balık ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor" diye konuştu. Aynı tesiste görev yapan Su Ürünleri Mühendisi Mahmut Özipek ise Türkiye'nin su ürünleri alanında dünya genelinde önemli bir noktaya ulaştığını vurgulayarak, "Alabalık, genellikle kasım sonlarında yumurtlamaya başlar, şubat sonuna kadar bu süreç devam eder. Türkiye, alabalık üretiminde dünya sıralamasında üçüncü, Avrupa'da ise birinci sırada. Bu çok büyük bir başarı. Bölgemizdeki suların soğukluğu ve doğallığı sayesinde alabalık doğal ortamına çok yakın şartlarda yetiştiriliyor. Bu da hem üretim kalitesini hem de lezzeti artırıyor" dedi. Alabalık tüketiminin bölgede oldukça yaygınlaştığını ve halkın bu ürüne ilgi gösterdiğini belirten Özipek, "Amacımız sadece üretmek değil, aynı zamanda insanların balığı düzenli ve doğru tüketmesini sağlamak. Bu nedenle farklı pişirme teknikleri, ürün çeşitliliği ve tanıtım çalışmalarıyla balık yeme kültürünü daha da yaygınlaştırmayı hedefliyoruz. Ayrıca karasal üretimle baraj üretimi arasında kalite açısından çok fark bulunmuyor. Her iki yöntemle de yüksek standartlarda üretim yapılabiliyor" ifadelerini kullandı.

Malatya’da tarım ve hayvancılık için önemli yatırım

Malatya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Özcan, inceleme sonrası yaptığı açıklamada, Toprak Mahsulleri Ofisi Malatya Şubesi’nin idari bina ve yatay siloya ihtiyacının olduğunu daha önce dile getirdiklerini ifade etti. Malatya’da Toprak Mahsulleri Ofisi için 27 bin metrekare alan üzerinde 20 bin ton kapasiteli yatay silo, idari binası ve kantar ve laboratuvarın inşa edildiğini aktaran Özcan, "Ticaret Borsası olarak geçmişte de Toprak Mahsulleri Ofisi Malatya Şubesi binası ve silolarının fiziki şartlarının yetersiz olduğunu yeni bir Toprak Mahsulleri Ofisi İdari binası ve yatay silolara ihtiyaç olduğunu söylemiştik. Malatya için çok önemli bir çalışma. Malatya özellikle bölgede tarım ve hayvancılıkta çok önemli bir şehir. Hayvancılıkta yaklaşık 600 bin baş hayvan barındıran bir şehir ve bunun 250 bini büyükbaş hayvandan oluşuyor. Her yıl özellikle Toprak Mahsulleri Ofisi besicilerimize ve bu bölgede hububat ihtiyacı olan sektörlere destek sağlayan yapısı var. Her yıl yaklaşık 60 bin tonun üzerinde arpa ve buğday tasisi yapılıyor" dedi. Özcan, Malatya’nın bölgede hububatta önemli rakamlarda artık üretim gerçekleştirdiğini ifade ederek, "Yapılacak olan yatay silolar hem depolama hizmeti görecek hem de yaşadığımız sorununda ortadan kaldıracak. Teslimatlar konusunda besicileri ve diğer meslek gruplardakilerini de ciddi anlamda desteklemiş olacak. Burası bir yıl süre içerisinde tamamlanmış olacak. 150 milyon TL’nin üzerinde yatırım söz konusu. Toprak Mahsulleri Ofisi Malatya Şube Müdürü Şeref Aslan ile birlikte inşaat alanında incelemelerde bulunduk. Bu görmüş olduğunuz alanda bir yıl sonra çok önemli bir eser bitmiş olacak. Tarım ve hayvancılıkta bölge ve şehirdeki paydaşlarımızda burada faydalanmış olacak. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere Tarım Bakanımıza, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürümüze ve emeği geçen herkese bu eser ve hizmetten dolayı teşekkür ediyorum" diye konuştu

Malatya’da zirai donun ardından ilk hasat çilekten geldi

Kale ilçesi’nde 7 kadının girişimleriyle 3 yıl önce kurulan 3K Kale Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi tarafında 30 dönümlük bir alanda üretimi yapılan çilekte bu sezonun ilk hasadı başladı. Hasadı yapılan yeni mahsullerin kilogramı ise 125 TL’den satışa sunuluyor. Kooperatif üyesi Cemile Altınok zirai don nedeniyle bu yıl kayısı da ürün alamadıklarını belirterek çilekte yılın ilk hasadını yapmaktan mutlu olduklarını söyledi. Bir diğer kooperatif üyesi Saniye Altınok ise kilogramı 125 TL’den satışa sundukları çileğe yoğun bir talep olduğunu kaydederek, sabah erken saatlerde ilk hasada başladıklarını ifade etti.

Malatya'da yeniden yeşeren kayısı ağaçları çiftçileri umutlandırdı

Malatya'da 11-14 Nisan tarihleri arasında meydana gelen zirai don, yaklaşık 10 milyon kayısı ağacının bulunduğu kentte milyonlarca ağacı etkileyerek ciddi ürün kayıplarına yol açtı. Sezonu erken kapatmak zorunda kalan üreticiler, ağaçların yeniden yeşermesiyle moral buldu. Zarar gören bahçelerde ilaçlama ve kültürel bakım çalışmalarına başlayan çiftçiler, ağaçların büyük oranda toparlandığını belirtti. "Ağaçlar yüzde 70-80 seviyelerinde toparladı" Zirai dondan etkilenen kayısı bahçelerinde bakım çalışmalarına başladıklarını ifade eden üretici Erhan Almendi, "12 Nisan'da yaşanan zirai dondan büyük zarar gören kayısı bahçelerimizde ilaçlama ve gübreleme çalışmaları yapıyoruz. Ağaçlarda yüzde 70 ila 80 oranında bir toparlanma oldu. Geriye kalan kısımların da zamanla düzeleceğini umuyoruz. İnşallah seneye ürün alırız" dedi. "Bakımların ardından ağaçlarımız istediğimiz seviyeye gelecektir" Ürün kaybının bazı bölgelerde yüzde yüzlere ulaştığını söyleyen bir diğer üretici Faik Almendi ise, "Zarar çok büyüktü ama ağaçlarımız yeniden yeşermeye başladı. Şu anda bakım çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu çalışmaların ardından ağaçlarımızın istenen seviyeye geleceğine ve gelecek sezon ürün alabileceğimize inanıyoruz" diye konuştu.

"Verilecek destekler sadece kayısıyı değil, şehrimizin geleceğini ilgilendiriyor"

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, "Malatya'da yaklaşık 50 bin aileyi doğrudan, şehrin tamamını da dolaylı yoldan etkileyen kayısının zirai dondan zarar gördüğü 12 Nisan'ın üzerinden tam 1 ay geçti. Üreticimiz başta olmak üzere esnafımız ve ihracatçı sanayicimiz atılacak adımları ve destekleri merakla bekliyor. Üretici, esnafa olan borcunu nasıl ödeyeceğini kara kara düşünür oldu. Zirai ilaç, çadır ve branda başta olmak üzere binlerce esnafımız bu sezon iş daralması yaşayacak. İhracatçı üyelerimiz yanlarında istihdam ettiği yaklaşık 8 bin personelin maaşını nasıl vereceğini bilmiyor" şeklinde konuştu. "Destekler ne zaman verilecek" Hasar tespitinin bir an evvel tamamlanarak, desteklerin hızlıca sunulması çağrısı yapan Başkan Sadıkoğlu, "Tarım Bakanlığımız başta olmak üzere, TARSİM ve diğer kurumlar tespitlerini bir an evvel tamamlamalı. TBMM'de tüm siyasi partilerin katılımıyla Zirai Don Meclis Araştırma Komisyonu kuruldu. Bu komisyon ilk toplantısını 14 Mayıs Çarşamba günü yapacak. İlk toplantısını zirai dondan bir ay sonra yapacak olan komisyon, çalışmalarını ne zaman tamamlayacak ve destekler ne zaman belli olacak? Sadece kayısı değil kiraz, elma, ceviz, badem ve üzüm meyveleri ciddi zarar görmüş, birçok bölgede ağaçlar dahi yanmıştır. Yani hasar düşünülenden daha büyük. O nedenle hasar tespiti bir an evvel tamamlanarak, destekler verilmeye başlamalıdır" ifadelerini kullandı. "Şehrin geleceğini ilgilendiriyor" Verilecek desteklerin sadece kayısıyı değil, şehrin geleceğini ilgilendirdiğini belirten Başkan Sadıkoğlu, "Eğer kapsamlı bir destek paketi açıklanmazsa üretici borcunu ödemek için evini, bahçesini, traktörünü satmak zorunda kalacak. Faizsiz kredi desteği sunulmazsa binlerce esnaf iflas edecek. Personel destekleri verilmezse binlerce kişi işsiz kalacak. Verilecek destekler sadece kayısıyı değil, şehrimizin geleceğini ilgilendiriyor. Buradan yetkililere sesleniyorum; içinde bulunduğumuz durum sadece ekonomik bir mesele değil, aynı zamanda vicdani bir meseledir" dedi. Başkan Sadıkoğlu, Malatya TSO olarak taleplerinin şunlar olduğunu söyledi: "Bir sonraki hasada yaklaşık 1,5 yıl var. Bu sezonun borçları varken, yeniden gübre, ilaç, mazot, işçilik maliyetleri ile çiftçimizin baş etmesi mümkün değil. Üreticiye maddi destek sağlanmalıdır, 2 yıl geri ödemesiz sıfır faizli krediler verilmelidir. Üreticimizin tarımsal borçları en az 2 yıl ertelenmelidir. BAĞKUR ödemeleri ertelenmelidir. TARSİM tarafından ödemeler bir an evvel yapılmalıdır. Ürün taahhütlerini yerine gelinemeyecek ihracatçı üyelerimizin karşılaşacağı yaptırım ve sorunların bertaraf edilmesi için ilgili bakanlıklarımız ve kurumlarımız tarafından gerekli destek sağlanmalıdır. Bu firmalarımıza bu süreci atlatabilmeleri için faizsiz uygun şartlı kredi imkanları tanınmalıdır. Kayısı işletmelerine SGK teşviki ve personel desteği sunulmalıdır. Yaşadığımız don felaketi, Malatya gibi deprem illerine ikinci büyük afeti yaşattı. Bölgemiz henüz depremin yaralarını saramamışken daha derin bir yara aldı. Bu nedenle ilimiz için daha fazla kaynak ve özel destek sunulmalıdır."

Malatya'da zirai don kayısı üretimini vurdu

Eksi 13 dereceye kadar düştü 12 Nisan gecesi kar yağışıyla birlikte gelen zirai don, Malatya genelinde kayısı üreticilerini olumsuz etkiledi. Ziraat Mühendisleri Odası Malatya Şube Başkanı Fevzi Çiçek, bazı bölgelerde sıcaklıkların eksi 13 dereceye kadar düştüğünü söyledi. Donun sadece meyveleri değil, ağaçların sürgün ve yapraklarını da yaktığını belirten Çiçek, bu durumun önümüzdeki yıllarda ağaç gelişimini de sekteye uğratabileceğini ifade etti. 950 bin dekarlık alanda zarar var Dünya kuru kayısı üretiminde lider olan Malatya’da yaklaşık 2 milyon kayısı ağacının bulunduğu 950 bin dekarlık alanda zararın yaygın olduğu belirtiliyor. Kayısıların meyve tutum sürecinde gerçekleşen donun, ciddi verim kayıplarına yol açtığı bildirildi. Çiçek, sadece kayısı değil; ceviz, kiraz, elma, armut ve üzüm bağlarında da benzer zararın meydana geldiğini aktardı. Üreticilere tarım sigortası çağrısı Zarar tespit çalışmalarının sürdüğünü dile getiren Fevzi Çiçek, tarım sigortası yaptıran üreticilere hasar tespit başvurusunu gecikmeden yapmaları çağrısında bulundu. Donun ağaçların fizyolojik yapısını da etkilediğini belirten Çiçek, bu durumun gelecekteki üretim potansiyelini düşürebileceği uyarısında bulundu. "Böylesi bir afet yaşanmadı" Yakınca Mahallesi’nde kayısı üreticiliği yapan 74 yaşındaki Abdulkadir Keklik ise yaşanan zararı “Hayatımda böyle bir afet görmedim” sözleriyle özetledi. Bahçesinde 5 kez ilaçlama yaptığını ve 6’ncısı için hazırlık yaparken don afetinin yaşandığını belirten Keklik, yalnızca kayısı değil tüm meyve ağaçlarının etkilendiğini kaydetti.

Malatya’da Kayısı Bahçeleri Dondu: Afet Bölgesi İlanı İstendi

Zirai don kayısı bahçelerinde büyük hasara yol açtı Malatya’da etkili olan yoğun kar yağışı ve ardından gelen zirai don, kayısı üreticisini vurdu. Malatya Girişimci İş İnsanları Derneği (MAGİNDER) Başkanı Salih Karademir, Yeşilyurt ilçesine bağlı Topsöğüt Mahallesi’nde yaptığı incelemelerde, kayısı ağaçlarının ciddi zarar gördüğünü belirterek, Malatya’nın afet bölgesi ilan edilmesi çağrısında bulundu. “Üretici perişan, çiftçi çaresiz” Karademir, “Dün gece ciddi bir kar yağışı yaşandı. Sabah gördük ki kayısılarımız tamamen yanmış durumda. Malatya'mız çok büyük bir felaket yaşadı” dedi. Kayısının Malatya ekonomisi için hayati öneme sahip olduğunu vurgulayan Karademir, geçtiğimiz hafta yaşanan dolu afetinin ardından bu yeni don olayının üreticiyi daha da zor durumda bıraktığını söyledi. Çoğu çiftçinin sigortası yok Karademir, pek çok çiftçinin TARSİM sigortasının olmadığını vurgulayarak devletin bir an önce devreye girmesi gerektiğini belirtti. “Yetkilileri Malatya’ya davet ediyoruz. Üreticinin halini yerinde görsünler” çağrısını yaptı. “Beyaz kefen gibi örtüldü” MAGİNDER Başkanı, yaşanan don afetini deprem sonrası yaşanan yıkımla kıyaslayarak, “Bu felaketin bir benzerini dün gece yeniden yaşadık. Şu an kayısıların üzeri adeta beyaz bir kefen gibi örtülmüş durumda” dedi. Tüm çiftçilere geçmiş olsun dileklerini ileten Karademir, devlet desteğinin şart olduğunu yineledi.

Malatya’da Üreticiye Destek ve Sorunlara Çözüm Masaya Yatırıldı

Yeni destek modeli ve teşvikler anlatıldı Malatya’nın Kuluncak ve Hekimhan ilçelerinde düzenlenen toplantılarda, üreticilere yönelik yeni destekleme modeli, kuzu-oğlak ikinci dönem destek başvuruları, kırsal kalkınma teşvikleri, makine ve ekipman destekleri, ayrıca kadın ve genç yetiştiricilere özel teşvikler ele alındı. Toplantılar, Tarım ve Orman İlçe Müdürlükleri, teknik ekipler ve üreticilerin yoğun katılımıyla gerçekleşti. Eğitim kursları üreticiye tanıtıldı Tarım Platformu ve Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı İhsan Akın, toplantılarda birlik tarafından açılan çobanlık, kırkım ve parazit mücadelesi konularındaki eğitim kursları hakkında bilgi verdi. Katılımcılara bu alanlardaki saha çalışmaları ve eğitim süreçleri detaylı şekilde aktarıldı. Sahadaki sorunlara çözüm aranıyor Toplantılar sırasında üreticiler, sahada karşılaştıkları sorunları ve taleplerini doğrudan aktarma fırsatı buldu. Sorunlar tek tek not edilerek çözüm önerileri üzerine çalışılacağı belirtildi. Yerel yöneticilerle istişare yapıldı Ziyaret kapsamında ilçe kaymakamları, belediye başkanları, tarım ilçe müdürleri ve ziraat odası başkanları da makamlarında ziyaret edildi. Görüşmelerde sektörel sorunlara kalıcı çözümler üretme konusunda fikir alışverişi yapıldı.