Zirai Don Haberleri - Son Dakika Zirai Don Haber Güncel Gelişmeler

Amasya’da 60 yıldır yarışması yapılıyordu, şimdi kiraz yok

Amasya'da 60 yılı aşkın süredir düzenlenen kiraz teşvik yarışması, bu yıl zirai don nedeniyle yapılamadı. İlkbaharda yaşanan zirai don afeti sonrasında bu yıl kiraz ağaçları ürün vermedi. Şehzadeler şehri Amasya'da 1962 yılından bu yana düzenlenip 12-22 Haziran Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Festivali'ne renk katan kiraz teşvik yarışması, bu yıl yaşanan zirai don nedeniyle büyük zarar gören bahçelerde üretim olmadığı için yapılamadı. Bu yıl meyveden eser yok Geçen yıl 28 bin dekar alanda 50 bin ton üretimi yapılan kiraz bahçelerinde bu yıl meyveden eser kalmadığını belirten Amasya Ziraat Odası Başkanı Mustafa Cebeci, "Bu yıl Amasya’da bir tane bile kiraz yok. Geçen yıl kilosu 50 TL olan aynı kirazlar bu yıl birkaç manavda kilosu 500 TL’den satılıyor" dedi. Kiraz yok, borç var 1962 yılından bu yana düzenlenen kiraz teşvik yarışmasının Nisan ayındaki kar yağışı ve yaşanan zirai don nedeniyle büyük zarar gören bahçelerde üretim yapılamadığı değinen Mustafa Cebeci, "60 yıldır yapılan kiraz yarışmalarında birincilere, derece alan çiftçilere hediyeler verilirdi. Bu yıl ürün olmadığı için yarışması da yapılmayacak" diye konuştu. Ürün yetişmeyen bahçelerdeki meyve ağaçlarının bakımlarının ise sürdürüldüğüne işaret eden Cebeci, "Tüm bakımları yapılıyor. 4 çeşit ilaçtan sadece biri kullanılmıyor. Çiftçilerimiz zirai ilaçları hasat sonrası ödenmesi kaydıyla alıyordu. Şimdi kiraz yok. Ancak çiftçinin borcu var. Sağlanacak yardımların bir an evvel yapılmasını istiyoruz" şeklinde konuştu. "Bahçeye gidesim gelmiyor" Saraycık köyünde 4 dekar alanda kiraz yetiştiren Mehmet Geyik, "Bu sene bir tane bile kiraz yok. Kiraza hasret kaldık. Üzüntümden bahçeye gidesim gelmiyor" ifadelerini kullandı. Ziyaret beldesinden üretici Mustafa Tokmak ise kirazın yanı sıra elma, erik, armut gibi meyvelerin de afet nedeniyle olmadığını söyledi.

TZOB Başkanı Bayraktar, zirai dondan etkilenen tarlaları inceledi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Karabük’te zirai dondan etkilenen meyve bahçelerinde incelemelerde bulundu. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, beraberinde Karabük Ziraat Odası Başkanı Hasan Benlioğlu ve ilçe oda başkanları ile birlikte Karabük’te zirai don nedeniyle zarar gören meyve bahçelerini inceledi. Afetin şiddetinin de giderek arttığına dikkat çeken Bayraktar, "Eksi 25-30 dereceleri gören tek ısı değerleriyle karşı karşıya kaldık. Buna hiçbir ürünün dayanması mümkün değildi. Hiçbir ürünümüz de zaten dayanmadı. Şimdi tabii mevsim kaymaları yaşıyoruz. Kışın kar yağışı bekledik Türkiye'de birçok bölgemizde Karabük de dahil olmak üzere kışın yeterli yağışları alamadık. Yeterli kar yağışı olmadı. İlkbaharda yağışlarını bekledik. Fakat ilkbahar yağışlarını beklerken ilkbahar ayında kışı yaşadık kar yağışıyla karşı karşıya kaldık. Arkasından gelen don hadisesi maalesef başta meyve olmak üzere birçok ürünümüze de zarar verdi. Tabii zarar gören illerimizden bir tanesi de Karabük ilimiz. Türkiye genelinde 65 ilimizde zarar söz konusu. Karabük ilimizde de yine ceviz, badem, elma, kiraz, vişne gibi ürünlerimiz ve bunun yanında diğer meyvelerimiz de yüzde yüzlere oranlarda zarar gördü. Allah böyle bir afeti bir daha göstermesin. Bu gerçekten tarihimizin en büyük afeti. Biliyorsunuz birkaç sene evvel bir deprem yaşadık. Bu da tarımda yaşadığımız bir deprem gibi bir afet. Şimdi burada tabii özellikle böyle bir afet karşısında üreticilerimiz örgütlerini yanında görmek istiyor" dedi. "Destekleri üreticimize veremezsek bu afet bir miktar daha göç oluşturabilir" Bayraktar, "Tarihin en büyük afeti karşısında gerekli desteklerin bu manada çiftçimize verilmesi fevkalade önemli. Çiftçilerimiz özellikle bankalara borçlu olarak üretim yapıyorlar. Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlu olarak üretim yapıyorlar. Oralardan aynı ve nakdi kredi kullanıyorlar. Şimdi çiftçilerimizin böyle bir süreçte özellikle bazı bahçelerimizde ağaçlarımız ciddi zarar gördü. Çiftçimizin borçlarının birkaç yıla ertelenmesi önem arz ediyor. Çünkü çiftçimiz böyle büyük bir afetle karşı karşıya kaldı ki bu borçları ödeyebilme kabiliyetini kaybetti. Zarar gören bahçelerimizin daha fazla bakıma ihtiyacı var. Yani bahçelerinde kalabilmesi için ve bu özellikle zarar gören bahçelere tabii daha fazla masraf etmesi de gerekiyor. Daha çok bakım yapması gerekiyor. Onun için nakde ihtiyacı var. Biz bu destekleri üreticimize veremezsek bu afet bir miktar daha göç oluşturabilir. O zaman ne olur? Üretici olan çiftçi şehre gittiğinde tüketici oluyor. Peki çiftçimiz tüketici olursa üretimi kimle yapacağız? Yani tüketicileri nasıl besleyeceğiz? Üreticiyi şimdi desteklemezsek tüketici haline getirirsek ne yapıyoruz? Tüketenin oranını arttırıyoruz, sayısını arttırıyoruz ama üreten azalıyor burada. Üretim ayağı yani üretimdeki arzdaki Allah muhafaza azalma ülkenin gıda güvenliğini sağlama noktasında ciddi problemlerle karşı karşıya kalmamıza sebebiyet verebilir. Yani göçü önleme noktasında da destek istiyoruz" diye konuştu.

Bahar aylarında soğuklardan etkilenen meyveler etiketlere yansıdı

Bahar aylarında havanın soğuk gitmesi sonucunda meyve ağaçlarının etkilendiği görülmüştü. Çiçeklerin döküldüğü, ağaçların kuruduğu soğuk ortamın üzerinde bazı bölgelerde de dolu yağışı neticesinde verim oldukça düşmüştü. Azalan üretim neticesinde üreticilerde zor durumda olduklarını belirtirken, vatandaşlarda evlerine istedikleri miktarda meyve götürememekten şikayet etti. Denizli’nin Buldan ilçesinde özellikle yüksek bölgelerde yetişen kiraz üretiminde büyük oranda düşüş yaşandı. Buldan’da kurulan pazarda, kirazın pazarda kilosu 250 TL olduğu görülürken, erik 250 TL, çilek 80 TL, kayısı 100 TL, şeftali 100 TL den satıldı.

Zirai donun vurduğu tescilli "köhnü" üzümünde umutlar yapraklarda

Nisan ayının ortalarında yaklaşık 36 ilde etkili olan zirai don Türkiye'nin önemli üzüm üretim merkezlerinde biri olan Arapgir ilçesinde coğrafi işaretli üzüm bağlarını da vurdu. İlçenin önemli tarım ürünlerinden olan kendine has tadı ve aromasıyla damaklarda farklı bir tat bırakan coğrafi işaret tescilli "Köhnü" üzümün de yüzde yüzlere varan zarar olduğunu belirten üreticiler bağların yeniden yeşermesinin gelecek yıllar için umut olduğunu söyledi. Bu yıl meyve yerine yaprakları değerlendirerek en azında masraflarını karşılamayı planladıklarını kaydeden üretici İbrahim Fırat, zirai dondan tüm bağların etkilendiğini ifade ederek, kilogramını 250 TL'den satışa sunmayı planladıkları yaprak satışı ile masraflarını karşılamayı hedeflediklerini söyledi. Bir başka üretici Mustafa Ulusoy ise bu yıl için meyve beklentileri olmadığını yaprak satışlarına umutlarını bağladıklarını ifade etti.

Dona rağmen Narince yaprağı pazardaki yerini aldı

Erbaa ilçesinde yetiştirilen ve kalitesiyle Türkiye genelinde büyük ilgi gören coğrafi işaretli Narince bağ yaprağı, bu yıl zirai don nedeniyle geç olgunlaşsa da üreticinin çabasıyla yeniden pazardaki yerini aldı. İl genelinde yaşanan don olaylarının ardından zarar gören bağlar, havaların ısınmasıyla toparlanarak yaklaşık bir ay gecikmeyle yaprak vermeye başladı. Gecikmeli de olsa toplanan yapraklar, Erbaa pazarında tezgâhlardaki yerini alırken hem üretici hem de alıcı tarafında farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Yaşanan tüm zorluklara rağmen Erbaa Narince yaprağı, üreticinin emeği ve bölgenin tarımsal dayanıklılığı sayesinde yeniden sofralara ulaşmaya başladı. Kalitesiyle adından söz ettiren yaprak, bu yıl da Türkiye'nin dört bir yanındaki mutfaklarda yerini alacak. "Basılmamış yapraklar 150 ile 180 arasında satılıyor" Bağpınar köyünden yaprak üreticisi Kürşat Çağlar, bu yıl üretim şartlarının oldukça zor geçtiğini belirterek, "Yevmiyeler pahalı, alıcı ucuzdan almak istiyor, çiftçi yüksekten satmak istiyor. Basılmış yaprak bidonları bin 500 TL, basılmamış yaprak ise 150 ile 180 TL arasında satılıyor" dedi. "Alıcı sayısı azalınca fiyatlar geriledi" Toptan yaprak alıcısı Mustafa Yanık ise sezona bayram haftasında yoğunlukla başladıklarını aktararak, "Bayram haftası dolayısıyla piyasa biraz ateşliydi; fiyatlar 150-180 lira arasında gidiyordu. Ancak bu hafta alıcı sayısı azalınca fiyatlar biraz geriledi. Bu seviyelerde oturacağını düşünüyoruz" dedi.

"65 vilayetimizde büyük bir zirai don felaketi ile karşı karşıya kaldık"

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "6 Şubat depremi gibi, 65 vilayetimizde büyük bir don felaketiyle karşı karşıya kaldık" dedi. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, zirai don nedeniyle zarar gören meyve bahçelerini inceledi. Bayraktar incelemelerin ardından açıklamalarda bulundu. "65 vilayetimizde büyük bir don felaketiyle karşı karşıya kaldık" Doğal afetlerin ülkedeki tarımsal üretimi olumsuz etkilediğini vurgulayan Bayraktar, "Biliyorsunuz, 6 Şubat'ta bir deprem yaşadık. Çok büyük bir felaketti. 6 Şubat depremi gibi, 65 vilayetimizde büyük bir don felaketiyle karşı karşıya kaldık. Birçok ürünümüz maalesef yüzde 100 oranında zarar gördü. Tabii afetler devam ediyor. 2024 yılında bin 254 adet afet yaşadık. 2025 yılına geldik, afetler hem oran hem de şiddet olarak artarak devam ediyor. Tarım sektörü dışarıdan bakıldığında çok kolay bir meslek olarak görülüyor. Ama tarım sektöründe iştigal etmek, tarımda üretim yapmak son derece zorlaştı. Bir taraftan kuraklık, bir taraftan don, dolu, sel, hortum gibi afetlerle mücadele ederek çiftçilerimiz üretim yapmaya devam ediyor" diye konuştu. "Küçük ve parçalanmış işletmelerde üretim yapmaya devam ediyoruz" 'Planlama olmadığı için arz-talep dengesi arz lehine bozulduğu dönemlerde üreticilerin ürünlerini satamaz hale geldiğini' söyleyen Bayraktar, "Diğer üreticilerimiz yüksek girdi maliyetleriyle mücadele ediyor. Başta elektrik ve sulama ücretleri olmak üzere mazot, gübre, ilaç, tohum, yem ve işçilik ücretlerindeki maliyetlerle üretmeye devam ediyorlar. Bu maliyetler üreticilerimizi zorluyor ve fiyatlarına bu maliyetleri yansıtamayan üreticilerimiz zaman zaman zarar ediyor. Yine üreticilerimiz yapısal sorunlarla boğuşuyor. İşletme büyüklüklerimiz yeterli değil, ekonomik faaliyet göstermeye müsait değil. Küçük ve parçalanmış işletmelerde üretim yapmaya devam ediyoruz" ifadelerini kullandı. "Bugün tarım nüfusu 59'a geldi. Yaşlanmaya devam ediyor" Teknoloji ve bilginin kullanılmadığını, bu yüzden de verimliliğin yakalanamadığını savunan Bayraktar, "Bugün işletme büyüklüğümüz 70 dekar, o da 11 parsel. Bu işletmelerde ekonomik faaliyette bulunmak fevkalade zor. Bütün bunlara rağmen üreticilerimiz bu işletmelerde üretmeye devam ediyor. Yine kuru alanlarda üretim yapıyoruz. Sulamaya açamadığımız alanlarımız var. Sulamaya açamadığımız alanlarda verimli üretim maalesef yapamıyoruz. Üreticilerimizin üretici örgütleri çok güçlü olmadığı için pazarlama konusunda zaman zaman ciddi sıkıntıları oluyor. Piyasaya müdahale eden kurumların az olması nedeniyle pazarlamada bazı sıkıntılar yaşıyoruz. Tabii bu koşullarda üretim yapmak kolay değil. Bütün bunlar çiftçimizin üretimde kalmasını zorlaştırıyor. Bugün tarımda gençlerimizi tutamıyoruz. 18-32 yaş arasındaki gençlerimizin oranı yüzde 5'e kadar düştü. Tarım nüfusu yaşlanıyor. Bugün tarım nüfusu 59'a geldi. Yaşlanmaya devam ediyor" şeklinde konuştu.

Soğukların vurduğu kiraz üreticisine devlet desteği

Tarım ve Orman Bakanlığı, yaşanan don olaylarında zarar gören 17 çeşit ürüne destek vereceğini açıkladı. Açıklanan 17 ürünün içerisinde kirazın da bulunması üreticilerin bir nebze de olsun rahatlamasını sağladı. Geçtiğimiz Mart ve Nisan aylarında hava sıcaklıklarının düşmesiyle yaşanan zirai don olayında Denizli'nin Honaz İlçesinde kiraz ağaçları büyük zarar gördü. Kirazıyla meşhur olan ve coğrafi işarete sahip kentte meyve vermeğe hazırlanan ağaçların zirai dona maruz kalmasıyla mahsuller yüzde 50 zarar gördü. Tarım ve Orman Bakanlığı, 34 ilde yaşanan zirai don olayında zarar gören sigortası olan ve olmayan 17 üründe üreticiye destek olacağını açıkladı. Zirai don olayından büyük zarar gören üretici açıklanan destekle rahat nefes aldı. Zirai Dondan etkilenen ve don olayına karşı TARSİM yaptırmayan üreticilerine açıklanan desteğin büyük faydası olacağını ifade eden Honaz Ziraat Odası Başkanı Hasan Yelek, "Hava sıcaklığında yaşanan ani düşüşle kirazlarda zirai don meydana geldi. Yaşanan don olayı nedeniyle bu yıl mahsullerimizde yüzde 50 kayıp var. Ağaçlarına TARSİM yaptıranların zararları karşılanacak ama yaptırmayan üreticimizin durumu kötü olacaktı ama zirai don olayı bir afet sayıldı ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından zirai dondan zarar gören 17 üründe zararın karşılanacağı açıklandı. Açıklanan ürünlerin içerisinde kirazda var. Konuyla ilgili gerekli başvuru dilekçelerini üreticilerimizde topluyoruz ve Tarım ve Orman Bakanlığına ileteceğiz. TARSİM'de don kesintisi yüksek olduğu için ve bu bölgede daha önce böyle bir şey yaşanmadığı için üretici doluya karşı TARSİM yaptırıyor ama dona karşı yaptırmıyor" dedi.

Malatya’da zirai donun ardından ilk hasat çilekten geldi

Kale ilçesi’nde 7 kadının girişimleriyle 3 yıl önce kurulan 3K Kale Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi tarafında 30 dönümlük bir alanda üretimi yapılan çilekte bu sezonun ilk hasadı başladı. Hasadı yapılan yeni mahsullerin kilogramı ise 125 TL’den satışa sunuluyor. Kooperatif üyesi Cemile Altınok zirai don nedeniyle bu yıl kayısı da ürün alamadıklarını belirterek çilekte yılın ilk hasadını yapmaktan mutlu olduklarını söyledi. Bir diğer kooperatif üyesi Saniye Altınok ise kilogramı 125 TL’den satışa sundukları çileğe yoğun bir talep olduğunu kaydederek, sabah erken saatlerde ilk hasada başladıklarını ifade etti.

Malatya'da yeniden yeşeren kayısı ağaçları çiftçileri umutlandırdı

Malatya'da 11-14 Nisan tarihleri arasında meydana gelen zirai don, yaklaşık 10 milyon kayısı ağacının bulunduğu kentte milyonlarca ağacı etkileyerek ciddi ürün kayıplarına yol açtı. Sezonu erken kapatmak zorunda kalan üreticiler, ağaçların yeniden yeşermesiyle moral buldu. Zarar gören bahçelerde ilaçlama ve kültürel bakım çalışmalarına başlayan çiftçiler, ağaçların büyük oranda toparlandığını belirtti. "Ağaçlar yüzde 70-80 seviyelerinde toparladı" Zirai dondan etkilenen kayısı bahçelerinde bakım çalışmalarına başladıklarını ifade eden üretici Erhan Almendi, "12 Nisan'da yaşanan zirai dondan büyük zarar gören kayısı bahçelerimizde ilaçlama ve gübreleme çalışmaları yapıyoruz. Ağaçlarda yüzde 70 ila 80 oranında bir toparlanma oldu. Geriye kalan kısımların da zamanla düzeleceğini umuyoruz. İnşallah seneye ürün alırız" dedi. "Bakımların ardından ağaçlarımız istediğimiz seviyeye gelecektir" Ürün kaybının bazı bölgelerde yüzde yüzlere ulaştığını söyleyen bir diğer üretici Faik Almendi ise, "Zarar çok büyüktü ama ağaçlarımız yeniden yeşermeye başladı. Şu anda bakım çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu çalışmaların ardından ağaçlarımızın istenen seviyeye geleceğine ve gelecek sezon ürün alabileceğimize inanıyoruz" diye konuştu.