Zirai Don Haberleri - Son Dakika Zirai Don Haber Güncel Gelişmeler

6 yıl önce deneme amaçlı diktiği hünnaptan yüksek verim elde etti

Fidan üreticisi ve çiftçi Mustafa Turhan, Yeşilyurt’ta zorlu iklim şartlarına rağmen 6 yıl önce deneme amaçlı diktiği hünnap ağaçlarından yüksek verim elde etti. Yaklaşık 5-6 yıl önce başladığı hünnap denemelerinin başarıyla sonuçlandığını belirten fidan üreticisi ve çiftçi Mustafa Turhan, Yeşilyurt ilçesi Gündüzbey Mahallesi’nde kendi bahçesine diktiği hünnap ağacının 20-25 kilo arasında ürün verdiğini söyledi. Hünnap hasadının Eylül ayının ikinci haftasında yapılacağını ifade eden Turhan, "Meyve olgunlaştıkça kalitesi daha da artıyor. Malatya’da hünnap, kayısıya alternatif olarak ekonomik değer sağlayacak" dedi. Akdeniz bölgesine özgü bir meyve olan hünnapın, Malatya iklimine uyum sağladığını belirten Turhan, toptan kilogram fiyatının 150-200 TL arasında değiştiğini, marketlerde ise 300-400 TL’ye kadar satışa sunulduğunu kaydetti. Turhan, ayrıca, kayısıda dekara 10 adet fidan dikilirken, hünnapta bu sayının 85’e kadar çıkabildiğini ve böylece daha yoğun bir üretim yapılabileceğini söyledi. Soğuğa dayanıklı, hastalıklardan uzak ve ekonomik getirisi yüksek bir ürün olarak hünnapın Malatya’da alternatif bir ürüne dönüşebileceğini kaydeden Turhan, vatandaşlara boş arazilerine deneme amaçlı birkaç hünnap fidanı dikmelerini ve gelişimini gözlemlemelerini tavsiye etti. Yaklaşık 30 yıldır fidancılık yaparak bahçesinde bir çok farklı ürün yetiştiren Turhan, "Malatya’da hünnap çok güzel yetişiyor, meyvesi kaliteli ve sağlıklı. Vatandaşlarımızın mutlaka bu ürünü denemesini şiddetle tavsiye ediyorum" diye konuştu.

Ordu'da fındık hasat tarihleri açıklandı: 'erken hasattan kaçının'

Türkiye'de en fazla fındık üretiminin yapıldığı Ordu'da nisan ayında etkili olan zirai don nedeniyle rekolte kaybı yaşandı. 2024 yılında 202 bin ton olarak açıklanan rekolte, 2025 yılı için ise 64 bin ton olarak hesaplandı. Ordu'da fındık toplama tarihleri ise sahil kesimleri için 4, orta kesimler için 11 ve yüksek kesimler için 18 Ağustos olarak açıklandı. Uzmanlar, bu yıl rekolte kaybı nedeniyle fındığın az olduğunu, üreticilerin verim ve kaliteyi korumak adına erken hasattan kaçınmaları gerektiğini belirtiyor. "Üreticilerimiz bu tarihlere uymalı" Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, "İlimizde 2025 yılı hasat ve ihraç tarihleri, Orta Karadeniz Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü başkanlığında, ilgili komisyon üyelerinin toplanması ile hem ihraç hem de hasat tarihleri açıklandı. Sahil kesimler 4, orta kesim 11 ve yüksek kesimler de 18 Ağustos olarak açıklanmış oldu. İhraç tarihleri sahil kesimleri için 9, orta kesim 16 ve yüksek kesimler ise 23 Ağustos olarak açıklandı. Üreticilerimiz bu tarihleri bekliyordu ama özellikle fındık toplama tarihleri önemli çünkü toplama tarihlerinden önce bahçeye girmemek lazım" dedi. Erken hasatta, hava sıcaklıkları da mevsim normallerinin üzerinde olduğundan fındıkta hızlı bir su kaybıyla beraber kalite ve randıman kaybı yaşanabileceğini kaydeden Soydan, "Acele etmeye gerek yok. 1 yıl boyunca büyük emekler harcadık, olgunlaşmadan bahçeye girmemek lazım. Olgunlaşan fındıkta işçilik ve randıman avantajları var. Her randıman fiyat demek, o nedenle bu süreci en iyi şekilde götürelim, kaliteli ve randımanlı bir şekilde daldan toplamaya gayret edelim" ifadelerine yer verdi. "Fındığı olan üreticilerimizin bu süreci avantaja çevirmesi lazım" Zirai don nedeniyle 500 rakıma kadar lokal hasarların olduğunu, sonrasında ise fındığın 'yok' denilecek kadar az olduğunu kaydeden Soydan, "Fındığı olan vatandaşlarımızın bu süreci avantaja çevirmeleri lazım. O nedenle sahil kesimlerindeki üreticilerimiz hem toplama, hem de pazara indirme yönüyle acele etmemeli. Çünkü bu sene belki de bir ilk olacak, fındık ürünümüzü en iyi şekilde değerlendirme imkanımız var" şeklinde konuştu.

Türkiye'nin fındık rekoltesinde ciddi düşüş

Türkiye fındığının yaklaşık 3'te birinin üretildiği Ordu'da 2024 yılında 202 bin ton rekolte açıklandı. 2025 yılı fındık rekoltesi belirlenmesi için 1 Temmuz tarihinde çalışmalarına başlayan ekip, 400 noktada sürdürdüğü çalışmaları sonlandırdı. Yapılan çalışmalara göre Ordu ilinde fındık rekoltesi geçen yıla oranla yaklaşık yüzde 70 azalarak, 64 bin 149 tona düştü. Açıklanan bu rakamın ilerleyen günlerde daha da aşağı düşebileceği belirtiliyor. Rekolte ciddi oradan düştü Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, "Bölgemizin en önemli geçim kaynağı olan fındıkta 2025 yılı rekolte çalışmaları Ordu ilimizde 1 Temmuz itibariyle başlamıştı ve artık çalışmalar tamamlandı. Belirlenen 400 noktada özverili ve ciddi bir çalışma yürütüldü. Harmana gelecek ve çuvala sağlam girebilecek olan fındığın rekoltesi yaklaşık olarak ortaya çıktı. 11 kurumun oluşturduğu komisyon fındık bahçelerinde çalıştı. Bu çalışmalar sonucu Ordu ilimizde rekolte 64 bin 149 ton 2025 yılı yaklaşık rekoltesi olarak açıklandı dedi. "Rekolte tahmini daha da düşebilir, Ordu'da 140 bin ton fındık yok oldu" Soydan, ülke genelindeki fındık üretiminde rekoltenin yaklaşık yüzde 50 oranında düştüğünü tahmin ettiklerine değinerek, "Bu rekolte yukarıya doğru çıkmaz, değişiklik olursa aşağıya iner. Zirai don olayını yaşadık 400 rakım ve üzerinde fındık yok denecek kadar az. Bunun etkisi var, 2024 yılında Ordu'da 202 bin ton rekolte açıklanmıştı, bu yıl ise yaklaşık 140 bin ton fındık gerçekten yok oldu. Bu ciddi bir rakam, bunun en büyük sebebi nisan ayında yaşanan zirai don olayı. Bu da Ordu ekonomisi için çok büyük bir kayıp, gelecek yılları da olumsuz etkileyecek. Ülkemiz geneline bakıldığında ise neredeyse yüzde 50 rekolte kaybı ile karşı karşıyayız. Bu yıl gerçekten fındığın aslında önemli bir kısmı yok" ifadelerine yer verdi.

Zirai Don Malatya’yı Vurdu, Doğanyol’daki Çiftçiye Kazanç Sağladı

Malatya'da Nisan ayında etkili olan zirai don, birçok bölgede meyve ağaçlarına zarar vererek ciddi ürün kayıplarına yol açtı. Doğanyol ilçesinde ise baraj kenarında yetişen kayısı ve çilek gibi meyveler dondan etkilenmeyerek çiftçinin yüzünü güldürdü. Türkiye'nin kayısı üretiminde en önemli merkez durumunda olan Malatya'da yaşanan don felaketi, birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Kent genelinde kayısı başta olmak üzere birçok meyvede rekolte kaybı yaşanırken, baraja yakın bölgelerdeki ürünler büyük ölçüde zarar görmedi. Doğanyol ilçesinde üretim yapan çiftçi Vahdettin Kayan, bölgenin zirai dondan etkilenmediğini belirtti. Nisan ayının son haftasında çilek hasadına başladıklarını aktaran Kayan, Aralık ayının ilk haftalarına kadar ürün toplayabildiklerini belirtti. Altı dönümlük bir arazide çilek üretimi yaptıklarını ifade eden Kayan, özellikle devlet kurumlarında çalışanlardan yoğun talep aldıklarını ve bugün alınan bir siparişi ancak bir ay sonra karşılayabildiklerini kaydetti. Üretici Kayan, çileğin kilogramını 100 TL'den satışa sunduklarını belirterek, taleplere ise yetişemediklerini söyledi.

Hadim kirazında zirai don ihracatı durdurdu

Konya'nın Toros Dağları eteklerindeki yüksek rakımlı ilçesi Hadim, bu yıl kiraz üretiminde tarihinin en zorlu sezonlarından birini yaşıyor. Aroması, iriliği ve uzun raf ömrüyle ün kazanan ve her yıl neredeyse tamamı yurt dışına ihraç edilen Hadim kirazı, bu sezon nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle ciddi zarar gördü. Üretimde yaşanan bu düşüş, ihracatı tamamen durma noktasına getirdi. Kirazın fiyatı ürün kalitesine göre ortalama 300-350 TL'den satılırken, çok üst kalite ürünler daha yüksek fiyata satılabiliyor. Nisan'daki don, tüm sezonu etkiledi Hadim ve çevresinde Nisan ayının ortalarında meydana gelen ani sıcaklık düşüşü, kiraz ağaçlarının çiçeklenme dönemine denk geldi. Özellikle gece saatlerinde yaşanan don olayı, çiçeklerin büyük bölümünün yanmasına yol açtı. Bu durum hem rekolteyi hem de ürün kalitesini ciddi şekilde etkiledi. Ziraat uzmanları, Hadim kirazında bu yıl bazı bahçelerde ürün kaybının yüzde 90'ı aştığını belirtirken, kalan ürünler hem miktar hem de kalite bakımından ihracat standartlarını karşılayamadığı için dış pazarlara gönderilemeyecek durumda kaldı. İhracat yapılamıyor, iç piyasa da sınırlı Hadim kirazının tamamına yakını her yıl Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkeye ihraç edilerek Türkiye ekonomisine ve bölge üreticisine önemli katkılar sağlıyordu. Ancak bu yıl, dış pazarlara yönelik hiçbir gönderim yapılamadı. İç piyasaya sunulan ürün miktarı da sınırlı olduğu için pazar hacminde büyük daralma yaşanıyor. Üreticiler, kiraz ağaçlarından bekledikleri geliri elde edememenin üzüntüsünü yaşıyor. "Kiraz alım merkezinde sessiz mevsim" Kiraz ihracatçısı Ali Akbalık, kiraz alım merkezinde sessizliğin hakim olduğunu söyledi. İlk defa böyle bir manzara ile karşılaştığını belirten Akbalık, "Bu sene Hadim'de dondan dolayı kiraz olmadı. Geçen sene üretim daha çoktu. Kiraz alım merkezine geçen sene 130-150 ton mal girerdi ama bu sene bu rakamlar yok. Durum böyle olunca fiyatlar tavan yaptı. Şu an biz 400 TL civarında kiraz alımı yapıyoruz. Yurt dışına ihracat bu sene burada yok. Tamamen iç piyasaya, Ankara, İstanbul, İzmir'e gönderiyoruz. Kiraz alım merkezinde günlük 10-15 ton kiraz alımı gerçekleşiyor. Geçen sene bu rakam 130-150 ton idi" dedi. "Dondan dolayı kirazlarda yüzde 90 kayıp oldu" Bir diğer ihracatçı Mustafa Ali Güven ise, "Yaklaşık 30 senedir Hadim ve köylerinden kiraz alımı yapıyoruz ama 2025 senesinde yurt dışına hiç ihracatımız yok. Dondan dolayı kirazlarda yüzde 90 kayıp oldu. Hadim ihracatta ülkeye katma değer sağlayan önemli bir merkezdi. Ama bu sene bir tane bile kiraz ihraç edemedik. 50 ihracatçı firmamız varsa bu sene Hadim'den hiç mal almadılar. İhracata gitmiyor, iç piyasa çalışıyoruz. Rekolte ve tonaj iyi olsa bu fiyatlarla üreticiye yansıması çok iyi" şeklinde konuştu.

Don felaketinden korunan elmaları satmayıp gelenlere ikram ediyor

Bu yıl meyvelerden mahrum kalan şehirde 10 dönümlük bahçede bulunan ağaçlardan sarkan elmalar halka ücretsiz ikram ediliyor. Bahçe sahibi vatandaş, yeni olgunlaşan elmalardan isteyen çocuklara elleriyle dağıtıp yüzlerini güldürüyor. "O gece ağaçları sabaha kadar ıslatıp, suladım" Nisan ayında 30'dan fazla ilde etkili olan kar yağışı sonrası açan meyve tomurcuklarını vuran zirai don olayının yaşandığı gece Göllü Bağları Mahallesi'ndeki bahçesinde bulunan ağaçların dallarına hortumlarla su püskürtüp buzlanmasını sağlayan Murat Top, arkadaşlarının tavsiyesiyle uyguladığı dondurarak dondan koruma sistemi sayesinde şimdi meyvelerini toplamaya başladı. Bahçesine gelenlerin elmaları görünce şaşırdığına değinen 47 yaşındaki Top, "Kar yağmaya başladığında ağaçları fıskiyeyle ıslattım. Meyvelerin donmaması için Allah'a dua ettim. O gece ağaçları sabaha kadar ıslatıp, suladım. Şimdi bu hale geldi" dedi. "20 ton elma var. Çocuklar dalında yesin diye satmıyorum" Düğün amaçlı da kullanılan bahçesinin etrafındaki bahçelerde zirai don nedeniyle tek bir meyvenin dahi bulunmadığını anlatan evli ve 2 çocuk babası Top, "Bahçemizdeki her ağaçta elma var. Yaklaşık 20 ton elma var. Şimdiden kilosunu 180 TL, 200 TL'den satın almak isteyenler var. Ama satmıyorum. Gelenler, çocuklar dalında yesin diye satmıyorum" şeklinde konuştu. "Her şeyin para olmadığını gösterdi" Yaz tatili dolayısıyla Kayseri'den geldiği memleketi Amasya'da çocuklarıyla bu meyve bahçesinde dolaşıp elmalardan tadan Sedef Güler, "Bu yıl meyveye hasret kaldık. Burada gelenlere dalında ikram ediyorlar. Çocuklar doya doya yediler. İşletme yetkilileri ücrette istemediler. Her şeyin para olmadığını memleketimiz bir sefer daha gösterdi" diye konuştu. "Bu bahçedeki elmalara talibiz. Ama satmıyor" Meyve kurusu yapıp pazarlayarak geçimini sağlayan Meral İnce de, "Zirai don nedeniyle maalesef sıkıntıya düştük. Şu an bahçelerde meyve bulamıyoruz. Bu bahçedeki elmalara talibiz. Ama satmıyor" ifadelerini kullandı.

Kuru kayısı dış ticaretinde düşüş sürüyor

Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, kuru kayısı sektörünün 2025 yılı Haziran ayı ile yılın ilk yarısına dair dış ticaret verilerini içeren raporu yayımladı. Rapora göre, 2025 yılı Haziran ayında Türkiye genelinden 2 bin 581 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirildi. Bu miktar, 2024 yılının aynı ayına göre yüzde 16’lık bir düşüşe işaret etti. Ancak birim ihraç fiyatının 6,92 dolar seviyesinde gerçekleşmesi sayesinde ihracat geliri geçen yılki yaklaşık 18 milyon dolar seviyesini korudu. 2025 yılı ilk yarısında ise (Ocak-Haziran) kuru kayısı ihracatı 30 bin 521 ton olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre bin tonluk bir azalma yaşanırken, birim ihracat fiyatı da 5,07 dolara gerileyerek önceki yılki 5,64 dolarlık seviyenin altında kaldı. Bu düşüşler sonucunda, 2024 yılı ilk yarısında elde edilen 187 milyon dolarlık ihracat geliri, 2025 yılının aynı döneminde 153 milyon dolara geriledi. Raporda, 11-12 Nisan 2025 tarihlerinde yaşanan zirai don olayının ürün miktarını düşürürken, birim fiyatın 7 dolar seviyesine çıkmasına neden olduğu belirtildi. Malatya ekonomisinin lokomotif sektörü olarak değerlendirilen kuru kayısıda, bu yıl yaşanan üretim ve fiyat dengesizliği, ihracat performansına olumsuz yansıdı.

Malatya'da zirai don bölgelerinde baraj çevresi umut oldu

Kayısı üretiminde Türkiye'nin en önemli merkezi durumunda olan Malatya'da, bu yıl yaşanan don felaketi birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Kent genelinde ciddi rekolte kaybı yaşanırken, baraj kenarındaki bölgelerde yetişen meyveler ise büyük ölçekte zarar görmedi. Doğanyol ilçesinde üretim yapan çiftçi Şaban Genç, bu yıl özellikle dut ve kayısıda yüksek verim elde ettiklerini söyledi. Dutlardan elde ettikleri pekmezin bir kısmını kendi ihtiyaçları için ayırdıklarını belirten Genç, kalan kısmını ise satışa sunduklarını kaydetti. Pekmezin kilogramını 300 TL'den satışa sunduklarını ifade eden Genç, baraj çevresindeki tarım alanlarının bu yıl üreticiler için adeta umut kaynağı haline geldiğini söyledi.

İstanbul'da meyve fiyatları rekor seviyeye tırmandı

İstanbul'da meyve fiyatları rekor seviyelere tırmandı. Nisan ayında üretim bölgelerinde yaşanan don, rekolteyi düşürdü. Azalan ürün miktarı, fiyatların yükselmesine neden oldu. İstanbul'da meyve fiyatları yükseldi. Fiyat artışının temel nedeni ise Nisan ayında üretim bölgelerinde yaşanan don olayları. Meyve rekoltesinin düşmesi, piyasaya çıkan meyve miktarını azaltarak fiyatların yükselmesine yol açtı. Üretimin az olması nedeniyle özellikle bazı meyveler marketlerde rekor seviyelere ulaştı. Kiraz ve armut, şu an en yüksek fiyatla satılan meyveler arasında yer alıyor. Kirazın kilogram fiyatı marketlerde 500 ila 600 TL arasında değişirken, armut 180 ila 200 TL arasında satılıyor. Diğer meyvelerde de benzer bir tablo söz konusu. Nektarinin kilosu 200-220 TL, üzüm 150-200 TL, şeftali ise 180 TL civarında satılıyor. "Marketlerde 200 TL'nin altında meyve yok" Meyve fiyatlarında yaşanan artış hakkında açıklamalarda bulunan hal esnafı Nurullah Dağıstanlı, "Bu dönemde çok az bölgeden meyve geliyor. Kayısı Malatya'dan gelmiyor Mersin'den geliyor. 15 gün sonra İstanbul'da kayısı bulamazsınız. Şu anda üzüm mevsimi ama fiyatlar yüksek. Normalde bu aylarda fiyatlar düşük olurdu ama don vurduğu için yüksek. Biz toptan satış yapıyoruz. Fiyatlarımız meyvesine göre 100 TL, 80 TL, 200 TL değişiyor. Kiraz bizde 350 lirayken marketlerde 500 600 TL satışı var. En ucuz meyve karpuz. Elmanın mevsimi olmadığı için şu anda fiyatı daha yüksek, kilo fiyatı ise 100 TL. Fiyatlar düşmez, meyve bu sene sıkıntı. Şu anda en yüksek olan meyve armut ve kiraz. Armut 100-130 TL, Kayısı 80-130 TL, bunlar benim kendi toptan fiyatlarım. Bunlar marketlerde yüzde 30 yüzde 40 daha yüksek. Market fiyatları 200 TL'nin altında meyve yok. Üzüm 200 TL, şeftali 180-200 TL armut 180-170-200 TL, kiraz 500-600 TL. Bunun çözümü yok. Allah'tan gelen bir şey bunun çözümü olmaz. Az tüketilecek bu kadar basit. Don olduğu zaman meyve verecek olan ağaç çiçekte açmaz meyvede vermez. Bu durum önümüzdeki yılları da etkiler" şeklinde konuştu.

#Zirai Don