Zirai Don Haberleri - Son Dakika Zirai Don Haber Güncel Gelişmeler

Don felaketinden korunan elmaları satmayıp gelenlere ikram ediyor

Bu yıl meyvelerden mahrum kalan şehirde 10 dönümlük bahçede bulunan ağaçlardan sarkan elmalar halka ücretsiz ikram ediliyor. Bahçe sahibi vatandaş, yeni olgunlaşan elmalardan isteyen çocuklara elleriyle dağıtıp yüzlerini güldürüyor. "O gece ağaçları sabaha kadar ıslatıp, suladım" Nisan ayında 30'dan fazla ilde etkili olan kar yağışı sonrası açan meyve tomurcuklarını vuran zirai don olayının yaşandığı gece Göllü Bağları Mahallesi'ndeki bahçesinde bulunan ağaçların dallarına hortumlarla su püskürtüp buzlanmasını sağlayan Murat Top, arkadaşlarının tavsiyesiyle uyguladığı dondurarak dondan koruma sistemi sayesinde şimdi meyvelerini toplamaya başladı. Bahçesine gelenlerin elmaları görünce şaşırdığına değinen 47 yaşındaki Top, "Kar yağmaya başladığında ağaçları fıskiyeyle ıslattım. Meyvelerin donmaması için Allah'a dua ettim. O gece ağaçları sabaha kadar ıslatıp, suladım. Şimdi bu hale geldi" dedi. "20 ton elma var. Çocuklar dalında yesin diye satmıyorum" Düğün amaçlı da kullanılan bahçesinin etrafındaki bahçelerde zirai don nedeniyle tek bir meyvenin dahi bulunmadığını anlatan evli ve 2 çocuk babası Top, "Bahçemizdeki her ağaçta elma var. Yaklaşık 20 ton elma var. Şimdiden kilosunu 180 TL, 200 TL'den satın almak isteyenler var. Ama satmıyorum. Gelenler, çocuklar dalında yesin diye satmıyorum" şeklinde konuştu. "Her şeyin para olmadığını gösterdi" Yaz tatili dolayısıyla Kayseri'den geldiği memleketi Amasya'da çocuklarıyla bu meyve bahçesinde dolaşıp elmalardan tadan Sedef Güler, "Bu yıl meyveye hasret kaldık. Burada gelenlere dalında ikram ediyorlar. Çocuklar doya doya yediler. İşletme yetkilileri ücrette istemediler. Her şeyin para olmadığını memleketimiz bir sefer daha gösterdi" diye konuştu. "Bu bahçedeki elmalara talibiz. Ama satmıyor" Meyve kurusu yapıp pazarlayarak geçimini sağlayan Meral İnce de, "Zirai don nedeniyle maalesef sıkıntıya düştük. Şu an bahçelerde meyve bulamıyoruz. Bu bahçedeki elmalara talibiz. Ama satmıyor" ifadelerini kullandı.

Kuru kayısı dış ticaretinde düşüş sürüyor

Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi, kuru kayısı sektörünün 2025 yılı Haziran ayı ile yılın ilk yarısına dair dış ticaret verilerini içeren raporu yayımladı. Rapora göre, 2025 yılı Haziran ayında Türkiye genelinden 2 bin 581 ton kuru kayısı ihracatı gerçekleştirildi. Bu miktar, 2024 yılının aynı ayına göre yüzde 16’lık bir düşüşe işaret etti. Ancak birim ihraç fiyatının 6,92 dolar seviyesinde gerçekleşmesi sayesinde ihracat geliri geçen yılki yaklaşık 18 milyon dolar seviyesini korudu. 2025 yılı ilk yarısında ise (Ocak-Haziran) kuru kayısı ihracatı 30 bin 521 ton olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine göre bin tonluk bir azalma yaşanırken, birim ihracat fiyatı da 5,07 dolara gerileyerek önceki yılki 5,64 dolarlık seviyenin altında kaldı. Bu düşüşler sonucunda, 2024 yılı ilk yarısında elde edilen 187 milyon dolarlık ihracat geliri, 2025 yılının aynı döneminde 153 milyon dolara geriledi. Raporda, 11-12 Nisan 2025 tarihlerinde yaşanan zirai don olayının ürün miktarını düşürürken, birim fiyatın 7 dolar seviyesine çıkmasına neden olduğu belirtildi. Malatya ekonomisinin lokomotif sektörü olarak değerlendirilen kuru kayısıda, bu yıl yaşanan üretim ve fiyat dengesizliği, ihracat performansına olumsuz yansıdı.

Malatya'da zirai don bölgelerinde baraj çevresi umut oldu

Kayısı üretiminde Türkiye'nin en önemli merkezi durumunda olan Malatya'da, bu yıl yaşanan don felaketi birçok üreticiyi zor durumda bıraktı. Kent genelinde ciddi rekolte kaybı yaşanırken, baraj kenarındaki bölgelerde yetişen meyveler ise büyük ölçekte zarar görmedi. Doğanyol ilçesinde üretim yapan çiftçi Şaban Genç, bu yıl özellikle dut ve kayısıda yüksek verim elde ettiklerini söyledi. Dutlardan elde ettikleri pekmezin bir kısmını kendi ihtiyaçları için ayırdıklarını belirten Genç, kalan kısmını ise satışa sunduklarını kaydetti. Pekmezin kilogramını 300 TL'den satışa sunduklarını ifade eden Genç, baraj çevresindeki tarım alanlarının bu yıl üreticiler için adeta umut kaynağı haline geldiğini söyledi.

İstanbul'da meyve fiyatları rekor seviyeye tırmandı

İstanbul'da meyve fiyatları rekor seviyelere tırmandı. Nisan ayında üretim bölgelerinde yaşanan don, rekolteyi düşürdü. Azalan ürün miktarı, fiyatların yükselmesine neden oldu. İstanbul'da meyve fiyatları yükseldi. Fiyat artışının temel nedeni ise Nisan ayında üretim bölgelerinde yaşanan don olayları. Meyve rekoltesinin düşmesi, piyasaya çıkan meyve miktarını azaltarak fiyatların yükselmesine yol açtı. Üretimin az olması nedeniyle özellikle bazı meyveler marketlerde rekor seviyelere ulaştı. Kiraz ve armut, şu an en yüksek fiyatla satılan meyveler arasında yer alıyor. Kirazın kilogram fiyatı marketlerde 500 ila 600 TL arasında değişirken, armut 180 ila 200 TL arasında satılıyor. Diğer meyvelerde de benzer bir tablo söz konusu. Nektarinin kilosu 200-220 TL, üzüm 150-200 TL, şeftali ise 180 TL civarında satılıyor. "Marketlerde 200 TL'nin altında meyve yok" Meyve fiyatlarında yaşanan artış hakkında açıklamalarda bulunan hal esnafı Nurullah Dağıstanlı, "Bu dönemde çok az bölgeden meyve geliyor. Kayısı Malatya'dan gelmiyor Mersin'den geliyor. 15 gün sonra İstanbul'da kayısı bulamazsınız. Şu anda üzüm mevsimi ama fiyatlar yüksek. Normalde bu aylarda fiyatlar düşük olurdu ama don vurduğu için yüksek. Biz toptan satış yapıyoruz. Fiyatlarımız meyvesine göre 100 TL, 80 TL, 200 TL değişiyor. Kiraz bizde 350 lirayken marketlerde 500 600 TL satışı var. En ucuz meyve karpuz. Elmanın mevsimi olmadığı için şu anda fiyatı daha yüksek, kilo fiyatı ise 100 TL. Fiyatlar düşmez, meyve bu sene sıkıntı. Şu anda en yüksek olan meyve armut ve kiraz. Armut 100-130 TL, Kayısı 80-130 TL, bunlar benim kendi toptan fiyatlarım. Bunlar marketlerde yüzde 30 yüzde 40 daha yüksek. Market fiyatları 200 TL'nin altında meyve yok. Üzüm 200 TL, şeftali 180-200 TL armut 180-170-200 TL, kiraz 500-600 TL. Bunun çözümü yok. Allah'tan gelen bir şey bunun çözümü olmaz. Az tüketilecek bu kadar basit. Don olduğu zaman meyve verecek olan ağaç çiçekte açmaz meyvede vermez. Bu durum önümüzdeki yılları da etkiler" şeklinde konuştu.

Arapgir’de bağlardan üzüm değil, yaprak toplanıyor

Zirai don nedeniyle bu yıl üzümde ciddi oranda ürün kaybı yaşayan üreticiler, gözlerini bağlardaki yapraklara çevirdi. Özellikle sarma yapımında tercih edilen ve aromasıyla öne çıkan Köhnü üzümünün yaprakları, üreticilerin yeni umudu oldu. Piyasada kilosu 300 ila 350 lira arasında alıcı bulan üzüm yaprakları, üreticilere önemli bir gelir kaynağı sağlıyor. Meyveden beklediğini alamayan çiftçiler, yaprak satışlarıyla sezonu ekonomik anlamda dengelemeyi hedefliyor. Arapgir’de son yıllarda üzüm yaprağına olan talebin arttığını belirten üreticiler, yaprağın hem lezzeti hem de dayanıklılığıyla ön plana çıktığını ifade ediyor.

Fındık bahçelerinde 'yüksek verim' için temizlik çalışmaları başladı

Karadeniz Bölgesi'nin en önemli geçim kaynağı olan fındıkta hasat sezonu yaklaşırken üreticiler, verimi arttırmak ve hasat döneminde kolaylık olması için bahçelerde temizlik çalışmalarına başladı. Türkiye'de en fazla fındık üretiminin yapıldığı Ordu'da Nisan ayında etkili olan zirai don sonrası yüksek kesimli bölgelerde ciddi zararlar oluştu. Fındık hasat sezonuna yaklaşık 1 ay kalırken, üreticiler verimi arttırmak ve kolay hasat yapmak adına bahçelerde temizlik çalışması başlattı. Bahçelerdeki yabani otların temizliğini yapan üreticiler, bu bakımın gelecek yıl için de önemli olduğunu belirtiyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, bu dönemde yapılan bahçe temizliklerinin nemine değindi. Soydan, "Çünkü dökülen fındıkların en iyi şekilde görülmesi gerekiyor. Üreticilerimiz şuanda bahçe temizliklerine başladılar. Külleme ile ilgili de bir süreç var. Bu hastalığa karşı da bahçelerin temiz olması lazım. Fındıkların daha iyi olgunlaşması ve atılan gübrelerin fındık köklerine daha iyi ulaşması açısından bu temizlikler önemli" dedi. "Bakımsızlık, kısmen de olsa rekolteyi etkiliyor" Ordu'da özellikle yüksek kesimlerde fındığın yok denilecek kadar az olduğunu kaydeden Soydan, "Zirai don nedeniyle fındık ciddi zarar gördü. 250-300 rakımın altında ise ciddi derecede fındık var. Üreticilerimiz bu fındığı korumak için, emeğinin karşılığını en azından iyi bir fiyata satabilmek için bu temizliklere önem veriyor. Bu temizlikler yapıldığın fındık kaybını önleyecek, kısmen de olsa bu tür bakımsızlıklar rekolteyi olumsuz yönde etkileyecektir" diye konuştu. "Fındık olsa da olmasa da bakım yapıyoruz" Fındık bahçelerinde temizlik yapan Mehmet Soydan, "Bu sene fındık olsa da olmasa da bahçelerimize mecbur bakıyor ve bakımlarını yapıyoruz. Bu yıl bakım yapmazsak seneye daha çok çalışmamız gerecek. Sahil kesimlerinde fındık var ama yükseklerde maalesef az. Bu yıl rekolte düşük olur. Şuanda havaların ısınması ile kokarcalar da görülmeye başladı. Biz yine de bahçelerimizde bakımlarımızı yapıyoruz" ifadelerine yer verdi.

MAGİNDER Başkanı Karademir: "Çiftçimizin alın teri kutsaldır"

12 Nisan’da yaşanan zirai don felaketinin ardından Malatya’daki çiftçilerin yaşadığı zararlar yerinde incelendi. MAGİNDER Başkanı Salih Karademir ile Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek, hasat dönemine verim kaybıyla giren üreticilere destek için Özal köyünü ziyaret etti. Malatya’da arpa ve buğday hasadı sürerken, zirai don felaketinin ardından birçok üretici büyük zarar yaşadı. Malatya Girişimci İş İnsanları Derneği (MAGİNDER) Başkanı Salih Karademir, Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek ile birlikte Özal ve Karahan köylerindeki tarım arazilerinde incelemelerde bulunarak çiftçilerin sorunlarını dinledi. Ziyaret sırasında konuşan Karademir, "Çiftçimizin alın teri kutsaldır. 12 Nisan’da yaşanan don felaketi arpa ve buğday ekili arazilere ciddi zarar verdi" dedi. Malatya genelinde 460 bin dönüm buğday, 380 bin dönüm arpa ekili alan bulunduğunu ifade eden Karademir, geçen yıl 160 bin ton buğday, 80 bin ton arpa hasadı yapılmasına karşın bu yıl ciddi düşüş beklendiğini belirtti. Karademir, "Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) sadece 20 bin ton alım yapıyor. Bu kapasitenin artırılması, depolama alanlarının genişletilmesi şart. Ayrıca çiftçimize mazot ve ilaç gibi desteklerin artırılmasını istiyoruz" ifadelerini kullandı. Zirai donun etkilerine dikkat çeken Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Fevzi Çiçek ise, "Arapgir, Arguvan ve kısmen Malatya Ovası’nda arpa hasadı başladı. Ancak 11-13 Nisan’da yaşanan don ve ani sıcaklık değişimleri başaklarda doluluğu etkiledi. Özal-Karahan bölgesinde geçen yıl dönüme 400 kilogram ürün alınırken, bu yıl 200-250 kilogram bekleniyor" dedi. Türkiye genelinde buğday üretiminin de kuraklık ve iklim etkisiyle 22 milyon tondan 19 milyon tona gerilediğini belirten Çiçek, üretici kayıplarının destekleme kapsamına alınması gerektiğini vurguladı. Bölgede üretim yapan çiftçilerden Nihat Karademir ise, "Hasat bayramı dediğimiz bu dönemi buruk geçiriyoruz. Geçen yıl 400 kilogram aldığımız ürünü bu yıl yarı yarıya biçiyoruz. Girdi maliyetleri yüksek, üretici zorda. TARSİM ödemeleri acilen yapılmalı" diyerek destek çağrısında bulundu. Ziyarette yapılan açıklamalarda, zirai donun ve iklim değişikliklerinin tarımsal üretimi büyük ölçüde etkilediği belirtilerek üretimin sürdürülebilirliği için devlet desteklerinin artırılması gerektiği vurgulandı.

Doğal afetler tarım sektörüne ciddi boyutlarda zarar verdi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı (TZOB) Şemsi Bayraktar, doğal afetlerin 2025 yılında tarım sektörüne ciddi boyutlarda zarar verdiğini duyurdu. TZOB Başkanı Bayraktar yaptığı açıklamada, Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay’da, Mart ayında Manisa başta olmak üzere tüm Ege Bölgesi’ni etkileyen zirai don hadiseleri tarımsal üretime zarar verdiğini belirterek, "Ardından mayıs ayında birçok ilimizde meydana gelen dolu yağışı ve nisan ayında 65 ilimizi etkileyen ülke çapında zirai don olayıyla karşı karşıya kalınmıştır. Tüm bunların üstüne, hasadın başlamasıyla çiftçilerimiz bir de kuraklık afetinin sonuçlarıyla yüzleşmişlerdir. Ülkemizde kış yağışları mevsim normallerinin yüzde 32, geçen yılki kış yağışlarının ise yüzde 27 altında meydana gelmiştir. Yağış azlığının yanı sıra kış aylarında sıcaklıklar da mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşmiştir. 2025 yılı ocak ayı son 55 yılın en sıcak 3. ocak ayı olmuştur. Kış aylarının kurak ve sıcak geçmesi sebebiyle ilkbahar yağışlarının kritik hale geldiğini, Güneydoğu Anadolu başta olmak üzere ülkenin birçok bölgesinde kuraklık yaşanabileceğini daha önceki değerlendirmemde ifade etmiştim. Ne yazık ki ilkbahar yağışları da istenilen seviyede gerçekleşmemiş ve tahıllarda verim kayıpları meydana gelmiştir. Bayraktar, Türkiye arpa üretiminin yüzde 11’inin karşılandığı Konya’da arpa hasadının başladığını ve normalde dekara en az 250-300 kg olması gereken verimin dekara 50 ila 150 kg arasında değiştiğinin görüldüğünü belirterek, "Konya’da da çiftçiler maliyetini kurtarmayacağı için tarlasına biçerdöver sokmamakta, bazı çiftçiler ise tarlalarında hayvanlarını otlatmaktadır. Konya’da hasadı haziran ayının sonunda başlayacak olan buğdayda da verim kayıpları olacağı aşikârdır. Yalnızca Konya özelinde değil, İç Anadolu’nun genelinde tarımsal kuraklık söz konusudur. Çankırı, Aksaray, Karaman, Kırıkkale ve Kırşehir illerinde normalde dekara 300-350 kilogram olan arpa verimi 50-150 kilogramlara kadar düşmüştür. Buğday veriminde de aynı oranda düşüş görülmektedir. Maliyetini kurtarmayacağından birçok çiftçi tarlasına biçerdöver sokmamaktadır. Kuru tarım alanlarında kuraklık nedeniyle yaşanan bu verim düşüklüğünün yanı sıra sulu tarım alanlarında da verim kayıpları olacaktır. Sulu tarım yapan çiftçiler sezonda 2-3 sulama yapıp gerisini yağmur takviyesine bırakmaktadırlar. Bu sezon yağmur takviyesinin gelmemesi az da olsa sulu alanlardaki verimi de etkileyecektir. İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri Türkiye buğday üretiminin yüzde 55’ini, arpa üretiminin ise yüzde 61’ini karşılamaktadır. Böylesine önemli üretim bölgelerinde yaşanan verim kayıpları endişe vericidir. Yalnızca bu bölgelerde değil ülkemizin birçok bölgesinde çiftçilerimiz tarımsal kuraklıkla karşı karşıya kalmışlardır. Kuraklık neticesinde verim düşmekte, bu da çiftçilerimizin gelirlerine yansımaktadır" değerlendirmesini yaptı.

Zirai donu kayıpsız atlatan kayısıda hasat; 50 TL ile 70 TL arasında

Hatay'ın Arsuz ilçesinde kayısı hasadı başladı. Aroması ve lezzetiyle damaklarda tat bırakan kayısının kilosu 50 TL ile 70 TL arasında alıcı buluyor. Türkiye'nin bereketli topraklarından olan Hatay'da kış ve ilkbahar aylarında etkili olan zirai don bir çok ürüne zarar vermişti. Zirai dondan etkilenmeyen ve havası, toprak yapısıyla çok sayıda ürünün yetiştiği Arsuz ilçesinde de kayısı hasadı başladı. Aroması ve ürün kalitesiyle ön plana çıkan kayısı hasadında Kurtbağı Mahallesi'nde çiftçiler, 40 derecenin üzerinde seyreden sıcak havada zorlu mesailerini sürdürüyor. İşçiler günde bin TL yevmiye alırken, kayısı tarladan 50 TL ile 70 TL arasında alıcı buluyor. Kayısı üretiminin büyük çoğunluğunu karşılayan Malatya'da kayısı hasadını zirai donun etkilemiş olmasıysa Arsuz kayısısına olan ilgiyi arttırıyor. "Bu yıl 30 dönümlük araziden 40 ton kayısı almayı bekliyoruz" Kavurucu sıcakta sabahın erken saatlerinde hasada başladıklarını söyleyen üretici 33 yaşındaki Sezer Kala, "50 yıllık kayısı ağaçları var, hasada bir hafta önce başladık. Hasat yaklaşık 45-50 gün sürer. Benim arazim yaklaşık 30 dönüm. Bu yıl, 30 dönümlük araziden 40 ton kayısı almayı bekliyoruz. Arazide yaklaşık 300 yetişkin ağaç var. Doğduğum günden beri bu işi yapıyorum. Dışarıdan işçi getiriyoruz; günübirlik ya da mevsimlik işçilerle çalışıyoruz. Yevmiye bin TL. Havalar çok sıcak, önümüzdeki üç gün daha sıcak görünüyor. Üç gün sonra inşallah biraz düşer. Bu sıcaklarda bunaldık. Millet sırtında damacanayla gezecek neredeyse. Şu anda yerinde bu kayısı 50 TL ile 70 TL arasında alıcı buluyor. Daha fiyatlar tam olarak oturmadı, çünkü hasat yeni başladı. Malatya'da her yerde don oldu ama bizim bölgede çiçek donduktan sonra açtığı için etkilenmedik. Şükür, biz dondan zarar görmedik. Malatya dondan çok etkilendi. Allah herkesin yardımcısı olsun. Bu kayısıyla yarışacak başka kayısı yok. Bizim kayısı bambaşka bir şey. Bunun tadını bilen bilir. Şekerpare daha yeni çıktı. Henüz her yere ulaştı mı, ulaşmadı mı bilmiyorum ama ulaşır elbet" şeklinde konu ştu.

#Zirai Don