Manisa’da Ata Tohumlu Altınbaş Kavunu İçin Coğrafi İşaret Hamlesi
Manisa’da Karaoğlanlı bölgesinde Ata tohumundan yetişen, kendine has aroması ve tadı olan Altınbaş Kavunu hasadı başladı. Bölgeye has Altınbaş Kavununa coğrafi işaret almak için girişimde bulunuldu.
Manisa'nın Şehzadeler ilçesi Karaoğlanlı Mahallesi menşeli, "Altınbaş Kavunu" olarak bilinen kavun kendine has özellikleriyle öne çıkıyor. Karaoğlanlı Mahallesi’nde yaklaşık 200 dönümlük alanda üretimi yapılan kavun dışı sarı ve ince kabuklu, aromatik ve oldukça tatlı olması ve sarı parlak rengi dolayısıyla "Altınbaş" olarak adlandırılıyor. Karaoğlanlı’nın atalarından gelen bu kavun, bölgeye özgü, yerel bir kültürel miras olarak tarımına devam ediliyor. Yerel tohumla yani kavun çekirdeğinden geleneksel yöntemlerleler üretiliyor. Üreticiler tarafından sabah erkenden toplanan kavunlar meydanda satışa sunuluyor. Hatta İzmir ve çevre illere gönderiliyor. Yakın mahallelerde de ekilmeye başlandı. Kabuğu ince olduğu için raf ömrü az. Bundan dolayı olgunlaştığında 2-3 gün içinde tüketilmesi gerekiyor.
Karaoğlanlı Mahalle Muhtarı Hakan Kara, "Karaoğlanlı sadece bir mahalle değil. Geçmişe dönük bakarsan Rumlardan kalma iki tane okulumuz, kilisemiz. Roma döneminden kalma kral mezarlarımız. Bu anlattıklarımı şu anlama geliyor buranın tarihi çok eskiye dayanıyor. Osmanlı öncesine dayanan bir yerleşim yeri. Her gelen insanlar buraya bir şeyler katmış. Kimisi sebze getirmiş, kimisi kavun karpuz getirmiş çeşitliliği sağlamış. Altınbaş Kavunu da bunlardan bir tanesi. Ne zaman gelmiş, ekim ne zaman olmuş bu konuyla ilgili bir bilgi yok. Ama geleneksel yöntemlerle yapılıyor. İçinden alınan çekirdekle üretiliyor. Hibrit tohum kullanılmıyor. Yani bir laf vardır nerede o eski domatesler, nerede o eski salatalıklar diye. O eski tohum hala duruyor. Aynı aroma, aynı lezzet, aynı koku hiç değişmiyor. Bunun orijinalliği korunarak devam ediliyor. Bizim burada hala kullanılan bir sistem var. Annelerimiz, babalarımız evlerde çekirdek saklarlar kavanozlarda. Bunun içinde eski karpuzlarımız vardır kara karpuz deriz. Çekirdekli aroması yüksek. Biz bunları hala üretmeye devam ediyoruz. Bunun bir pazarı yok. Ticari olarak bundan para kazanmak şansımız yok. Hibrit tohum olmadığı için ticari olarak kullanamıyoruz. Biz ne yapıyoruz kendimiz ekip kendimiz yiyoruz. Veya burada pazara çıkarıyoruz. Bunu bilen kişiler gelip alıyor buradan" dedi.
Coğrafi işaret almak için girişimde bulunduklarını açıklayan Kara, "Coğrafi işaret almaya çalışıyoruz. Sayın Valimizle, İl ve İlçe Tarım Müdürlerimizle bu konuyu görüştük. Karaoğlanlı’dan olan AK Parti Şehzadeler İlçe Başkanımız Ahmet Nalband’a konuyu anlattık. Bu konuda yardımcı olacaklar. Çalışmalarımız devam ediyor. Nasıl Göbeklitepe tarihin sıfır noktasıysa Karaoğlanlı’da bu bölgenin sıfır noktasıdır. Mahallenin her tarafı tünellerle örülüdür. Bunlar çok eski zamandan gelmiş tohumlardır. Meydanda bir Pazar kuruluyor. Çiftçilerimiz her sabah 7 ila 8 arasında topladıkları kavunları getirirler. Karaoğlanlı’da tahminen 200 dönüm Altınbaş Kavunu ekili alan bulunuyor. Buradan bir kısmı toptan olarak Manisa dışındaki illere İzmir’e, başka illere gider, bir kısmı da burada satılır. Civar mahalleler bunu yeni yeni keşfetmeye başladı, ekmeye başladılar. Bunu bilmeyenler ilk başta kabak zannediyorlar. Yiyen arkasını arıyor. Tek sıkıntımız kabuğu ince olduğu için raf ömrü azdır. Bu kavun olgunlaştığında 2-3 gün içinde tüketilmesi gerekiyor. Tüketilmezse bozulmaya başlıyor. Coğrafi işaret aldıktan sonra festival düzenlemek, tanıtımını yapmak, bölgenin diğer illerine duyurmak ondan sonraki adım. Öncelikle coğrafi işareti almak lazım" diye konuştu.
Üreticilerden Hakan Abadanç, "Emekli polisim. Yaklaşık 10 yıldır bu işin içindeyim. Emekli olduktan sonra kendime ait 10 dönümlük yere Altınbaş kavununu ektim. Altınbaş Kavunu sadece bizim Karaoğlanlı’ya has bir kavundur. Yakın köylerde üretimi başladı. Çekirdeğinden tekrar üretilen bir kavundur. Ata tohumu yani eski domatesler, patlıcanlar, biberler olduğu gibi tadı ve aroması çok mükemmel. Fakat diğer bölgelerdeki insanlarımız bunu kabağa benzetiyor, kavuna benzemediğini söylüyor. Ama tattıktan sonra hepsi çok memnun kalıyor. İnşallah bunun tanıtımını yaparız. Bunu Şehzadeler İlçesi Karaoğlanlı Mahallesi olarak bunu tescilleriz. Bizim halkımız için iyi bir yatırım olur diye düşünüyoruz. Bu kavunun ekilip hasat edilmesi süreci 90 gündür. 90. Gününde toplanmaya başlar" diye konuştu.
Üreticilerden İsmail Yoğurtçu, "Aroması olan bir kavun. Kokulu ve tatlı bir kavun. Erken çıkıyor. Doğada organik bir ürün, ilaç falan yok. 10 günden beri kavun kırıyoruz. 1 ay daha sürer. Toptan verdiğimiz gibi perakende de satış yapıyoruz. İnsanlar bu kavunu beğendi. Ata tohumu çekirdeklerinden üretimi yapılabiliyor" dedi.
